دسته بندی موضوعی احکام شرعی - تیمم


1-آب جوئى قبل از تيمم
        جواز تیمم بعد از جستجو و ناامیدی از پیدا شدن آب
        648 - اگر انسان در آبادی باشد، باید برای تهیه آب وضو و غسل بقدری جستجوکند که از پیدا شدن آن ناامید شود. و اگر در بیابان باشد، چنانچه زمین آن پست و بلند است و یا به واسطه درخت و مانند آن ، عبور در آن زمین مشکل است ، باید در هر یک از چهار طرف به اندازه پرتاب یک تیر قدیمی که با کمان پرتاب می کردند در جستجوی آب برود. و اگر زمین آن این طور نیست ، باید در هرطرف به اندازه پرتاب دو تیر جستجو نماید.

        مقدار جستجوی لازم از آب در بیابان قبل از تیمم
        648 - اگر انسان در آبادی باشد، باید برای تهیه آب وضو و غسل بقدری جستجوکند که از پیدا شدن آن ناامید شود. و اگر در بیابان باشد، چنانچه زمین آن پست و بلند است و یا به واسطه درخت و مانند آن ، عبور در آن زمین مشکل است ، باید در هر یک از چهار طرف به اندازه پرتاب یک تیر قدیمی که با کمان پرتاب می کردند در جستجوی آب برود. و اگر زمین آن این طور نیست ، باید در هرطرف به اندازه پرتاب دو تیر جستجو نماید.

        مقدار جستجوی لازم از آب در بیابان قبل از تیمم
        649 - اگر بعضی از چهار طرف هموار و بعضی دیگر پست و بلند یا عبور در آن مشکل باشد، در طرفی که هموار است به اندازه پرتاب دو تیر و در طرفی که این طورنیست به اندازه پرتاب یک تیر جستجو کند.

        عدم لزوم جستجو از آب در سمنی که یقین دارد آب پیدا نمی کند
        650 - در هر طرفی که یقین دارد آب نیست ، در آن طرف جستجو لازم نیست .

        لزوم جستجو از آب برای وضو اگر یقین و یا اطمینان دارد که در محلی دورتر آب پیدا خواهد کرد
        651 - کسی که وقت نماز او تنگ نیست و برای تهیه آب وقت دارد اگر یقین دارد در محلی دورتر از مقداری که باید جستجو کند آب هست در صورتی که مانعی نباشد و مشقت هم نداشته باشد باید برای تهیه آب برود و اگر گمان داردآب هست رفتن به آن محل لازم نیست ولی اگر اطمینان داشته باشد بنابر احتیاطواجب باید برای تهیه آب به آن محل برود.

        جواز جستجوی یک نفر از طرف عده ای برای پیدا کردن آب قبل از تیمم
        652 - لازم نیست خود انسان در جستجوی آب برود، بلکه می تواند کسی را که به گفته او اطمینان دارد بفرستد. و در این صورت اگر یک نفر از طرف چند نفر برود،کافی است .

        لزوم جستجو از آب تا حد نا امیدی از آن
        653 - اگر احتمال دهد که داخل بار سفر خود یا در منزل یا در قافله آب هست باید بقدری جستجو نماید که به نبودن آب یقین کند یا از پیداکردن آن ناامیدشود.

        لازم نبودن جستجوی مجدد از آب پیش از وقت نماز جستجو کرده باشد
        654 - اگر پیش از وقت نماز جستجو نماید و آب پیدا نکند و تا وقت نماز همان جا بماند، لازم نیست که دوباره در جستجوی آب برود.

        عدم لزوم جستجو در صورتی که بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا نماز دیگر در همانجا بماند
        655 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نمازدیگر در همانجا بماند، جستجو لازم نیست .

        لازم نبودن جستجوی مجدد از آب اگر برای نماز قبل جستجو کرده باشد
        655 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نمازدیگر در همانجا بماند، جستجو لازم نیست .

        لازم نبودن جستجو از آب قبل از تیمم اگر از دزد و درنده بترسد
        656 - اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست . ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، به همان مقدار جستجو لازم است . و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد، نباید در جستجوی آب برود. ولی اگرمالی که احتمال می دهد از بین برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد، جستجوی آب واجب است .

        لازم نبودن جستجو از آب قبل از تیمم اگر جستجو خیلی زخمت داشته باشد
        656 - اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست . ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، به همان مقدار جستجو لازم است . و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد، نباید در جستجوی آب برود. ولی اگرمالی که احتمال می دهد از بین برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد، جستجوی آب واجب است .

        لازم نبودن جستجو از آب قبل از تیمم اگر جستجو منجر به ضرر مالی قابل اعتنا شود
        656 - اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست . ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، به همان مقدار جستجو لازم است . و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد، نباید در جستجوی آب برود. ولی اگرمالی که احتمال می دهد از بین برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد، جستجوی آب واجب است .

        لازم نبودن جستجو از آب قبل از تیمم اگر وقت نماز تنگ باشد
        656 - اگر از درنده بترسد یا جستجوی آب به قدری سخت باشد که نتواند تحمل کند یا وقت نماز به قدری تنگ باشد که هیچ نتواند جستجو کند، جستجو لازم نیست . ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند، به همان مقدار جستجو لازم است . و اگر از دزد بر جان یا مال خودش بترسد، نباید در جستجوی آب برود. ولی اگرمالی که احتمال می دهد از بین برود، به حسب حال او قابل اعتنا نباشد و ترس دیگری هم نداشته باشد، جستجوی آب واجب است .

        صحت نماز با تیمم اگر در جستجوی آب نزود تا وقت تنگ شود
        657 - اگر در جستجوی آب نرود تا وقت نماز تنگ شود، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است .

        بطلان نماز اگر به جهت نا امیدی از آب دنبال آن نزود و بعد نماز معلوم شود اشتباه کرده است
        658 - کسی که یقین دارد آب پیدا نمی کند، چنانچه دنبال آب نرود و با تیمم نمازبخواند و بعد از نماز بفهمد که اگر جستجو می کرد آب پیدا می شد، نمازش باطل است .

        صحت نماز اگر جستجو کند و آب نیابد و بعد از نماز بفهمد در جائی که جستجو کرده آب بوده است
        659 - اگر بعد از جستجو آب پیدا نکند و با تیمم نماز بخواند و بعد از نمازبفهمد در جایی که جستجو کرده آب بوده ، نماز او صحیح است .

2-آداب تيمم
        استحباب تکاندن دست از گرد و غبار تیمم قبل از کشیدن به پیشانی و دستها
        698 - مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن ، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.

        استحباب تیمم بر چیزی که گرد داشته باشد
        698 - مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن ، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.

3-اعاده تيمم
        لزوم اعاده تیمم اگر در تنگنای وقت تیمم کرده باشد و بعد از نماز آب موجود از دستش برود
        681 - کسی که به واسطه تنگی وقت تیمم کرده ، چنانچه بعد از نماز آبی که داشته از دستش برود، اگر چه تیمم خود را نشکسته باشد، در صورتی که وظیفه اش تیمم باشد، باید دوباره تیمم نماید.

        عدم لزوم اعاده تیمم اگر در تنگنای وقت تیمم کرده باشد و در وسط نماز آب موجو از دستش برود
        682 - کسی که آب دارد اگر به واسطه تنگی وقت با تیمم مشغول نماز شود و در بین نماز آبی که داشته از دستش برود، برای نمازهای بعد می تواند با همان تیمم نماز بخواند.

4-اعتبار تيمم
        باطل شدن تیمم بعد از برطرف شدن عذر
        719 - اگر به واسطه نداشتن آب یا عذر دیگری تیمم کند، بعد از برطرف شدن عذر،تیمم او باطل می شود.

5-انگشتر درحين تيمم
        لزوم در آوردن انگشتر و برطرف کردن موانع قبل از تیمم
        707 - انسان باید برای تیمم انگشتر را از دست بیرون آورد. و اگر در پیشانی یا پشت دستها یا در کف دستها مانعی باشد، مثلا چیزی به آنها چسبیده باشد، بایدبرطرف نماید.

6-بطلان تيمم
        بطلان تیمم اگر پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر نداشته است
        672 - اگر به واسطه یقین یا ترس ضرر تیمم کند و پیش از نماز بفهمد که آب برایش ضرر ندارد، تیمم او باطل است . و اگر بعد از نماز بفهمد، نمازش صحیح است .

7-پيشگيرى از تيمم
        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و اگر قبل از آن احتمال عقلائی بدهد که تهیه آب برایش ممکن نیست
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و حتی قبل از آن اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نباشد
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        لزوم حفظ آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز و قبل از آن اگر دو نفر عادل شهادت دهند که تهیه آب برایش ممکن نیست
        662 - کسی که فقط به مقدار وضو یا به مقدار غسل آب دارد، اگر بداند یا دوشاهد عادل خبر دهند که اگر آن را بریزد آب پیدا نمی کند، چنانچه وقت نماز داخل شده باشد، ریختن آن حرام است . و احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نمازهم آن رانریزد، بلکه خالی از قوت نیست . و هرگاه احتمال عقلایی هم بدهد که اگر آب را بریزد دیگر آب پیدا نمی کند، احتیاط واجب آن است که پیش از وقت نماز هم آب را نریزد.

        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت اگر دو نفر عادل شهادت دهند تهیه آب ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

        وجوب حفظ وضو یا آب وضو بعد از داخل شدن وقت نماز اگر بداند تهیه آب برایش ممکن نیست
        663 - کسی که می داند یا دو شاهد عادل خبر دهد که آب پیدا نمی کند، اگر بعداز داخل شدن وقت نماز وضوی خود را باطل کند یا آبی که دارد بریزد، معصیت کرده ولی نمازش با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

        لزوم خورانیدن آب نجس به حیوان و حفظ آب پاک برای وضو
        675 - اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار َشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند. ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد.

        لزوم غسل یا وضو در تنگنای وقت و خواندن نماز بدون سوره و مستحبات
        683 - اگر انسانی به قدری وقت دارد که می تواند وضو بگیرد یا غسل کند و نمازرا بدون کارهای مستحبی آن مثل اقامه و قنوت بخواند، باید غسل کند یا وضو بگیرد ونماز را بدون کارهای مستحبی آن به جا آورد. بلکه اگر به اندازه سوره هم وقت ندارد، باید غسل کند یا وضو بگیرد و نماز را بدون سوره بخواند.

        لزوم تاخیر نماز به آخر وقت اگر احتمال دهد که عذرش تا آخر وقت بر طرف می شود
        752 - هرگاه انسان عذری دارد که اگر بخواهد در اول وقت نماز بخواند، ناچاراست با تیمم نماز بخواند، چنانچه بداند یا احتمال دهد که عذر او تا آخر وقت باقی است ، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر مثلا لباسش نجس باشدیا عذر دیگری داشته باشد و احتمال دهد که عذر او از بین می رود، بنابر احتیاطواجب باید صبر کند تا عذرش برطرف شود. و چنانچه عذر او برطرف نشد، در آخروقت نماز بخواند. و لازم نیست به قدری صبر کند که فقط بتواند کارهای واجب نمازرا انجام دهد، بلکه اگر برای مستحبات نماز مانند اذان و اقامه و قنوت هم وقت دارد، می تواند تیمم کند و نماز را با آن مستحبات بجا آورد.

8-تاخير تيمم
        لزوم تاخیر نماز به آخر وقت اگر بداند که تا آخر وقت عذرش برطرف می شود
        715 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند. ولی اگر بداند که تا آخروقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یادر تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.

9-تكرار تيمم
        لزوم چند تیمم اگر چند غسل بر او واجب باشد و نتواند غسل کند
        721 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر چند غسل بر او واجب باشد، احتیاطواجب آن است که بدل هر یک از آنها یک تیمم نماید.

10-تيمم با جراحت
        کیفیت تیمم اگر پیشانی یا پشت دستها یا کف دستها زخم بوده و بسته باشد
        708 - اگر پیشانی یا پشت دستها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته ، نمی تواند باز کند، باید دست را روی آن بکشد. و نیز اگر کف دست زخم باشدو پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند، باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد.

11-تيمم با دست نجس
        کافی بودن تیمم با کف دست نجس در صورتی که امکان آب کشیدن آنرا نداشته باشد
        706 - در تیمم باید پیشانی و کف دستها و پشت دستها پاک باشد، و اگر کف دست نجس باشد و نتواند آن را آب بکشد، باید به همان کف دست نجس تیمم کند.

12-تيمم با غبار
        لزوم تیمم با گرد و غبار فرش و لباس اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود
        686 - اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست ، تیمم نماید. و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد، تیمم به آن صحیح نیست ، مگر آن که اول دست بزند تا روی آن ، غبار آلوده شود، بعد تیمم کند. و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمم کند.و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند،و بنابر احتیاط بعدا قضای آن را بجا آورد.

        صحت نماز اگر نداند که نماز مسافر شکسته است و تمام بخواند
        1359 - مسافری که نمی داند باید نماز را شکسته بخواند، اگر تمام بخواند نمازش صحیح است .

        لزوم اعاده یا قضا نماز بطور شکسته اگر بداند نماز مسافر شکسته است ولی جزئیات مساله را نداند و تمام بخواند
        1360 - مسافری که می داند باید نماز را شکسته بخواند اگر بعضی از خصوصیات آن رانداند مثلا نداند که در سفر هشت فرسخی باید شکسته بخواند چنانچه تمام بخواند در صورتی که وقت باقی است ، باید نماز شکسته بخواند، و اگر وقت گذشته بایدشکسته قضا نماید.

        بطلان نماز اگر در رکوع رکعت سوم مساله نماز مسافر را بفهمد
        1365 - اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند، مثلا نداند که اگرچهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد بایدنماز را دو رکعتی تمام کند و اگر در رکوع ملتفت شود نمازش باطل است و درصورتی که به مقدار یک رکعت از وقت هم مانده باشد باید نماز را شکسته بخواند.

        لزوم اتمام نماز به صورت دو رکعتی اگر قبل از رکوع رکعت سوم مساله نماز مسافر را بفهمد
        1365 - اگر مسافر بعضی از خصوصیات نماز مسافر را نداند، مثلا نداند که اگرچهار فرسخ برود و همان روز یا شب آن برگردد باید شکسته بخواند، چنانچه به نیت نماز چهار رکعتی مشغول نماز شود و پیش از رکوع رکعت سوم مسأله را بفهمد بایدنماز را دو رکعتی تمام کند و اگر در رکوع ملتفت شود نمازش باطل است و درصورتی که به مقدار یک رکعت از وقت هم مانده باشد باید نماز را شکسته بخواند.

13-تيمم با گل
        لزوم تیمم با گل اگر گرد و غبار نیز پیدا نشود
        686 - اگر خاک و ریگ و کلوخ و سنگ پیدا نشود، باید به گرد و غباری که روی فرش و لباس و مانند اینهاست ، تیمم نماید. و اگر غبار در لای لباس و فرش باشد، تیمم به آن صحیح نیست ، مگر آن که اول دست بزند تا روی آن ، غبار آلوده شود، بعد تیمم کند. و چنانچه گرد پیدا نشود، باید به گل تیمم کند.و اگر گل هم پیدا نشود، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون تیمم بخواند،و بنابر احتیاط بعدا قضای آن را بجا آورد.

14-تيمم باطل
        لزوم قضای نمازهای سابق اگر بفهمد بر چیزی تیمم کرده که تیمم به آن صحیح نبوده است
        693 - اگر یقین داشته باشد که تیمم به چیزی صحیح است و به آن تیمم نماید، بعدبفهمد تیمم به آن باطل بوده ، نمازهایی را که با آن تیمم خوانده ، باید دوباره بخواند.

15-تيمم بدل از غسل جنابت
        جایز بودن نماز با تیمم بدل از غسل جنابت و لزوم وضو با تیمم های دیگر
        723 - اگر بدل از غسل جنابت تیمم کند، لازم نیست برای نماز وضو بگیرد. ولی اگر بدل از غسلهای دیگر تیمم کند، باید وضو بگیرد. و اگر نتواند وضو بگیرد،باید تیمم دیگری هم بدل از وضو بنماید.

16-تیمم بدل از غسل
        تفاوت نداشتن تیمم بدل از غسل با تیمم بدل از وضو
        701 - تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند.

        احتیاج تیمم بدل از غسل به وضو و اگر ممکن نباشد به تیمم دیگری بدل از وضو
        720 - چیزهایی که وضو را باطل می کند، تیمم بدل از وضو را هم باطل می کند. وچیزهایی که غسل را باطل می نماید، تیمم بدل از غسل را هم باطل می نماید.

        لازم نبودن وضو اگر بدل از غسل جنابت تیمم کرده باشد
        720 - چیزهایی که وضو را باطل می کند، تیمم بدل از وضو را هم باطل می کند. وچیزهایی که غسل را باطل می نماید، تیمم بدل از غسل را هم باطل می نماید.

        لزوم چند تیمم اگر چند غسل بر او واجب باشد و نتواند غسل کند
        721 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر چند غسل بر او واجب باشد، احتیاطواجب آن است که بدل هر یک از آنها یک تیمم نماید.

        لزوم تیمم بدل از غسل اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بعد از تیمم بدل از غسل کاری که وضو را باطل می کند از او سر زند
        724 - اگر بدل از غسل تیمم کند و بعد کاری که وضو را باطل می کند برای اوپیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد. واگر نمی تواند وضو بگیرد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

17-تيمم بدل از وضوء
        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

18-تيمم بدل از وضو
        تفاوت نداشتن تیمم بدل از غسل با تیمم بدل از وضو
        701 - تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند.

        لزوم تیمم بدل از وضو اگر بخواهد عملی را که برای آن وضو واجب است انجام دهد
        722 - کسی که نمی تواند غسل کند، اگر بخواهد عملی را که برای آن غسل واجب است انجام دهد، باید بدل از غسل تیمم نماید. و اگر نتواند وضو بگیرد و بخواهد عملی راکه برای آن وضو واجب است انجام دهد، باید بدل از وضو تیمم نماید.

19-تيمم بر گل پخته
        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

20-تيمم بر آجر
        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

21-تيمم بر آهك
        جواز تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

        جواز تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگها
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

        جواز تیمم بر سنگ وگچ و سنگ آهک
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

22-تيمم بر آهك پخته
        جواز تیمم بر گچ یا آهک پخته توام با تیمم بر غبار یا گل در صورت فقدان خاک و مانند آن
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

23-تيمم بر خاک
        جواز تیمم با خاک و ریگ و کلوخ و سنگ
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

24-تيمم بر خاک جاده
        کراهت تیمم بر زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

25-تيمم بر ريگ
        جواز تیمم با خاک و ریگ و کلوح و سنگ
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

26-تيمم بر زمين گود
        کراهت تیمم بر زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

27-تيمم بر سنگ
        جواز تیمم با خاک و ریگ و کلوخ و سنگ
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

28-تيمم بر سنگ مرمر
        جواز تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگها
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

29-تيمم بر سنگ معدنى
        بطلان تیمم با سنگ معدنی مثل سنگ عقیق
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

30-تيمم بر شوره زار
        بطلان تیمم بر زمین شوره زاری که نمک روی آن را گرفته باشد
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

        کراهت تیمم بر زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

31-تيمم بر عقيق
        بطلان تیمم با سنگ معدنی مثل سنگ عقیق
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

32-تيمم بر غبار
        جواز تیمم بر گچ یا آهک پخته توام با تیمم بر غبار یا گل در صورت فقدان خاک و مانند آن
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

33-تيمم بر غصبى
        صحت تیمم بر چیز غصبی چنانچه نداند یا فراموش کند
        696 - اگر نداند محل تیمم غصبی است و یا فراموش کرده باشد، تیمم اوصحیح است ، اگر چه فراموش کننده ، خود غاصب باشد.

        لزوم تیمم اگر انسان در جای غصبی حبس باشد و آب و خاک آنجا غصبی باشد
        697 - کسی که در جای غصبی حبس است ، اگر آب و خاک او غصبی است ، باید با تیمم نماز بخواند.

34-تيمم بر كلوخ
        جواز تیمم با خاک و ریگ و کلوخ و سنگ
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

35-تيمم بر كوزه
        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

36-تيمم بر گچ
        جواز تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

        جواز تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگها
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

        جواز تیمم بر گچ یا آهک پخته توام با تیمم بر غبار یا گل در صورت فقدان خاک و مانند آن
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

37-تيمم بر گل
        جواز تیمم بر گچ یا آهک پخته توام با تیمم بر غبار یا گل در صورت فقدان خاک و مانند آن
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

38-تيمم بر معدنى
        بطلان تیمم با سنگ معدنی مثل سنگ عقیق
        685 - تیمم بر سنگ گچ و سنگ آهک و سنگ مرمر سیاه و سایر اقسام سنگهاصحیح است . ولی تیمم به جواهر مثل سنگ عقیق و فیروزه باطل می باشد. و احتیاطواجب آن است که با بودن خاک یا چیز دیگری که تیمم به آن صحیح است ، به گچ و آهک پخته هم تیمم نکند. و اگر دسترسی به خاک و مانند آن ندارد و امر دایراست بین گچ یا آهک پخته ، و بین غبار یا گل ، باید به احتیاط واجب جمع کند بین تیمم به هر دو.

39-تيمم بر نمناک
        اولویت زمین یا خاک خشک برای تیمم نسبت به زمین یا خاک نمناک
        691 - تیمم به دیوار گلی صحیح است . و احتیاط مستحب آن است که با بودن زمین یا خاک خشک ، به زمین یا خاک نمناک تیمم نکند.

40-تيمم براى خوابيدن
        اعتبار نداشتن تیممی که با وجود آب برای نماز میت یا خوابیدن انجام داده است برای کارهای دیگر
        726 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر برای کاری تیمم کند، تا تیمم و عذر اوباقی است ، کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد، می تواند به جا آورد. ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می تواند انجام دهد. و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت ، به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.

41-تيمم به خاک
        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

42-تيمم به گل
        صحت تیمم به دیوار گلی
        691 - تیمم به دیوار گلی صحیح است . و احتیاط مستحب آن است که با بودن زمین یا خاک خشک ، به زمین یا خاک نمناک تیمم نکند.

43-تيمم جبيره
        لزوم تیمم جبیره ای اگر در اعضا تیمم زخم یا دمل یا شکستگی باشد
        340 - کسی که وظیفه او تیمم است ، اگر در بعضی از جاهای تییم او زخم یا دمل یاشکستگی باشد، باید به دستور وضوی جبیره ای ، تیمم جبیره ای نماید.

44-تيمم دادن ميت
        لزوم سه تیمم در عوض اغسال میت اگر آب نباشد
        568 - اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل ، میت را یک تیمم بدهند.

        کیفیت تیمم دادن میت اگر آب پیدا نشود
        569 - کسی که میت را تیمم می دهد، می تواند در صورت امکان دست میت را به زمین بزند و به صورت و پشت دستهایش بکشد. و اگر به این صورت ممکن باشد، لازم نیست به دست زنده هم او را تیمم داد، اگر چه احتیاط استحبابی جمع است .

45-تيمم در تنگى وقت
        اعتبار نداشتن تیممی که به خاطر تنگی وقت انجام داده است برای کارهای دیگر
        726 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر برای کاری تیمم کند، تا تیمم و عذر اوباقی است ، کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد، می تواند به جا آورد. ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می تواند انجام دهد. و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت ، به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.

46-تيمم در غصبى
        صحت تیمم بر چیز غصبی یا در مکان غصبی چنانچه نداند یا فراموش کند
        696 - اگر نداند محل تیمم غصبی است و یا فراموش کرده باشد، تیمم اوصحیح است ، اگر چه فراموش کننده ، خود غاصب باشد.

        لزوم تیمم اگر انسان در جای غصبی حبس باشد و آب و خاک آنجا غصبی باشد
        697 - کسی که در جای غصبی حبس است ، اگر آب و خاک او غصبی است ، باید با تیمم نماز بخواند.

47-تيمم سوم
        لزوم نبودن انضمام تیمم سوم به تیمم بدل از وضو و تیمم بدل از غسل
        725 - کسی که وظیفه اش آن است که بدل از وضو و بدل از غسل تیمم کند، همین دو تیمم کفایت می کند و تیمم دیگری لازم نیست .

48-تيمم قبل از وقت
        ممنوع بودن تیمم برای نماز قبل از وقت مگر آنکه برای کار دیگری تیمم کند و عذرش تا وقت نماز باقی باشد
        714 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، بنابر احتیاط واجب نباید پیش از وقت نماز برای نماز تیمم کند. ولی اگر برای کار واجب دیگر یا مستحبی تیمم کند و تاوقت نماز عذر او باقی باشد، می تواند با همان تیمم نماز بخواند.

49-تييم با گرد
        بطلان تیمم با گرد در صورت توانایی بر تهیه خاک
        687 - اگر بتواند با تکاندن فرش و مانند آن خاک تهیه کند، تیمم به گرد باطل است . و اگر بتواند گل را خشک کند و از آن خاک تهیه نماید، تیمم به گل باطل می باشد.

50-حدث بعد از تيمم
        وظیفه کسی که با غسل جبیره و تیمم نماز بخواند و بعد از نماز حدثی از او سر زند
        718 - کسی که احتیاطا باید غسل جبیره ای و تیمم نماید، مثلا جراحتی در پشت او است ، اگر بعد از غسل و تیمم نماز بخواند و بعداز نماز حدث اصغری از اوسر زند، مثلا بول کند برای نمازهای بعد باید وضو بگیرد.

51-خاک تيمم
        مانع نبودن مقدار کم خار و خاشاک در خاک و ریگی که با آن تیمم می کنند
        689 - اگر با خاک و ریگ ، چیزی مانند کاه که تیمم به آن باطل است مخلوط شود،نمی تواند به آن تیمم کند. ولی اگر آن چیز به قدری کم باشد که در خاک یا ریگ ازبین رفته حساب شود، تیمم به آن خاک و ریگ صحیح است .

52-شرايط تيمم
        لزوم تاخیر نماز به آخر وقت اگر بداند که تا آخر وقت عذرش برطرف می شود
        715 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند. ولی اگر بداند که تا آخروقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یادر تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.

53-شرط تيمم
        مشروط بودن تیمم به یافت نشدن آب
        647 - اگر چند غسل بر کسی مستحب باشد و به نیت همه ، یک غسل بجا آورد،کافی است .

        عدم لزوم جستجو در صورتی که بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا نماز دیگر در همانجا بماند
        655 - اگر بعد از داخل شدن وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند و تا وقت نمازدیگر در همانجا بماند، جستجو لازم نیست .

54-شك بعد از تيمم
        بی اعتبار بودن شک در درستی تیمم بعد از مسح دست چپ
        713 - اگر بعد از مسح دست چپ شک کند که درست تیمم کرده یا نه ، تیمم اوصحیح است .

55-شك در بين تيمم
        اعتنا نکردن به شک اگر بعد از تیمم هر جزء شک کند که آن را صحیح انجام داده یا نه
        712 - اگر بعد از آنکه وارد تیمم شد شک کند که قسمت پیش از آن رافراموش کرده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است . و نیز اگر بعد از به جاآوردن هر جزء شک کند که درست به جا آورده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است .

        اعتنا نکردن به شک اگر در وسط تیمم شک کند که قسمت پیش از آن را فراموش کرده است
        712 - اگر بعد از آنکه وارد تیمم شد شک کند که قسمت پیش از آن رافراموش کرده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است . و نیز اگر بعد از به جاآوردن هر جزء شک کند که درست به جا آورده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است .

        لزوم اعتنا به شک اگر در وسط تیمم شک کند که قسمتی را فراموش کرده است
        712 - اگر بعد از آنکه وارد تیمم شد شک کند که قسمت پیش از آن رافراموش کرده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است . و نیز اگر بعد از به جاآوردن هر جزء شک کند که درست به جا آورده یا نه ، اعتنا نکند و تیمم او صحیح است .

56-عجز از تيمم
        استحباب خواندن نماز بدون تیمم و لزوم قضای آن اگر چیز پاکی برا ...
        688 - کسی که آب ندارد، اگر برف یا یخ داشته باشد، چنانچه ممکن است باید آن را آب کند و با آن وضو بگیرد یا غسل نماید. و اگر ممکن نیست و چیزی هم که تیمم به آن صحیح است ندارد، احتیاط مستحب آن است که نماز را بدون وضو وتیمم بخواند، و بنابر احتیاط واجب بعدا قضا کند.

        لزوم نائب گرفتن در تیمم اگر نتواند تیمم کند و کیفیت تیمم نائب
        711 - اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد. وکسی که نایب می شود، باید او را با دست خود او تیمم دهد. و اگر ممکن نباشد،باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.

57-غبار تيمم
        استحباب تکاندن دست از گرد و غبار تیمم قبل از کشیدن به پیشانی و دستها
        698 - مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن ، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.

58-كراهت تيمم
        کراهت تیمم بر زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار
        699 - تیمم به زمین گود و خاک جاده و زمین شوره زار که نمک روی آن رانگرفته ، مکروه است . واگر نمک روی آن را گرفته باشد، باطل است .

59-كفايت تيمم
        کافی بودن تیمم اگر آب برای عضوی از وضو ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        338 - اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست ، یا به قدری مشقت دارد که نمی شود تحمل کرد، باید به دستور جبیره عمل کند.

60-كيفيت تيمم
        استحباب تکاندن دست از گرد و غبار تیمم قبل از کشیدن به پیشانی و دستها
        698 - مستحب است چیزی که بر آن تیمم می کند، گردی داشته باشد که به دست بماند. و بعد از زدن دست بر آن ، مستحب است دست را بتکاند که گرد آن بریزد.

        واجبات چهارگانه در تیمم
        700 - در تیمم چهار چیز واجب است : اول : نیت . دوم : زدن کف دو دست با هم بر چیزی که تیمم به آن صحیح است . سوم : کشیدن کف هر دو دست به تمام پیشانی و دو طرف آن از جایی که موی سر می روید تا ابروها و بالای بینی ، و بنابر احتیاط واجب باید دستها روی ابروها هم کشیده شود. چهارم : کشیدن کف دست چپ به تمام پشت دست راست و بعد از آن کشیدن کف دست راست به تمام پشت دست چپ .

        تفاوت نداشتن تیمم بدل از غسل با تیمم بدل از وضو
        701 - تیمم بدل از غسل و بدل از وضو با هم فرقی ندارند.

        بطلان تیمم اگر قسمتی از پیشانی یا پشت دستها را مسح نکند
        702 - اگر مختصری از پیشانی و پشت دستها را هم مسح نکند، تیمم باطل است ، چه عمدا مسح نکند یا مسأله را نداند یا فراموش کرده باشد. ولی دقت زیاد هم لازم نیست و همین قدر که بگویند تمام پیشانی و پشت دست مسح شده ، کافی است .

        لازم نبودن مسح بین انگشتان در تیمم
        703 - برای آنکه یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده ، باید مقداری بالاتراز مچ را هم مسح نماید. ولی مسح بین انگشتان لازم نیست .

        لزوم مسح مقدار بالاتر از مچ برای اطمینان از اینکه تمام پشت دست را مسح کرده است
        703 - برای آنکه یقین کند تمام پشت دست را مسح کرده ، باید مقداری بالاتراز مچ را هم مسح نماید. ولی مسح بین انگشتان لازم نیست .

        لزوم مسح پیشانی و پشت دستها از بالا به پایین
        704 - پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که نگویند تیمم می کند، باطل است .

        کیفیت تیمم اگر پیشانی یا پشت دستها یا کف دستها زخم بوده و بسته باشد
        708 - اگر پیشانی یا پشت دستها زخم است و پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته ، نمی تواند باز کند، باید دست را روی آن بکشد. و نیز اگر کف دست زخم باشدو پارچه یا چیز دیگری را که بر آن بسته نتواند باز کند، باید دست را با همان پارچه به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستها بکشد.

61-لزوم تيمم
        لزوم تیمم اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را پوشانده باشد
        335 - اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست ، باید به دستور جبیره عمل کند، و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید واگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد، پس اگر زخم درصورت و دست است اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاها است اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.

        لزوم تیمم اگر آب برای عضوی ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن نباشد
        336 - اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست ، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.

        لزوم تیمم اگر آب برای تمام اعضا وضو ضرر داشته باشد بدون آنکه زخم یا شکستگی در آن باشد
        337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است .

62-محل تيمم
        باطل نبودن تیمم در فضای غصبی
        695 - تیمم در فضای غصبی باطل نیست . پس اگر در ملک خود دستها را به زمین بزند و بی اجازه داخل ملک دیگری شود و دستها را به پیشانی بکشد، تیمم او باطل نمی شود.

63-معصيت و تيمم
        ارتکاب معصیت در صورتی که عمدا نماز را تاخیر بیندازد و ناچار به تیمم شود
        679 - اگر عمدا نماز را به قدری تاخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشدمعصیت کرده ، ولی نماز او با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

64-مقدار اعتبار تيمم
        اعتبار داشتن تیمم مادامی که عذر باقی است
        726 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر برای کاری تیمم کند، تا تیمم و عذر اوباقی است ، کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد، می تواند به جا آورد. ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می تواند انجام دهد. و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت ، به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.

        اعتبار نداشتن تیممی که با وجود آب برای نماز میت یا خوابیدن انجام داده است برای کارهای دیگر
        726 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر برای کاری تیمم کند، تا تیمم و عذر اوباقی است ، کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد، می تواند به جا آورد. ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می تواند انجام دهد. و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت ، به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.

        اعتبار نداشتن تیممی که به خاطر تنگی وقت انجام داده است برای کارهای دیگر
        726 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر برای کاری تیمم کند، تا تیمم و عذر اوباقی است ، کارهایی را که باید با وضو یا غسل انجام داد، می تواند به جا آورد. ولی اگر با داشتن آب برای نماز میت یا خوابیدن تیمم کرده ، فقط کاری را که برای آن تیمم نموده می تواند انجام دهد. و در مورد تیمم به خاطر تنگی وقت ، به احتیاط واجب سایر غایات را انجام ندهد.

65-موارد تيمم
        لزوم تیمم در صورتی که روی پا نجس بوده و امکان آبکشی آن نباشد
        260 - اگر روی پا نجس باشد و نتواند برای مسح ، آن را آب بکشد، باید تیمم نماید.

        ممنوعیت تیمم برای کسی که اگر صبر کند آب پیدا خواهد کرد
        266 - اگر غیر از آب آلوده مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد، چنانچه وقت نمازتنگ است ، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

        وجوب تیمم برای کسی که غیر از آب مضاف آبی ندارد
        266 - اگر غیر از آب آلوده مضاف ، آب دیگری برای وضو ندارد، چنانچه وقت نمازتنگ است ، باید تیمم کند و اگر وقت دارد، باید صبر کند تا آب صاف شود و وضو بگیرد.

        وجوب تیمم در صورتی که آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره باشد
        273 - اگر آب وضو در ظرف غصبی است و غیر از آن آب دیگری ندارد بایدتیمم کند و چنانچه با آن آب وضو بگیرد باطل است و اگر آب مباح دیگری داردچنانچه در آن ظرف غصبی ، وضوی ارتماسی بگیرد و یا با آن ظرف ، آب به صورت ودستها بریزد وضویش باطل است ولی اگر با کف دست آب از آن ظرف بردارد و به صورت و دستها بریزد وضویش صحیح است اگر چه از جهت تصرف در ظرف غصبی فعل حرام ، مرتکب شده است و وضوی او از ظرف طلا و نقره به احتیاط واجب مثل وضوی از ظرف غصبی است .

        لزوم تیمم به جای وضو در تنگنای وقت
        280 - هرگاه وقت به قدری تنگ است که اگر وضو بگیرد، تمام نماز یا مقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمم کند. ولی اگر برای وضو و تیمم یک اندازه وقت لازم است ، باید وضو بگیرد.

        وجوب تیمم نسبت به کسی که می ترسد اگر وضو بگیرد تشنه بماند
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        وجوب تیمم نسبت به کسی که می ترسد اگر وضو بگیرد مریض شود
        288 - کسی که می ترسد که اگر وضو بگیرد مریض شود یا اگر آب را به مصرف وضوبرساند تشنه بماند، نباید وضو بگیرد، ولی اگر نداند که آب برای او ضرر دارد و وضو بگیرد و بعد بفهمد ضرر داشته ، وضویش صحیح است . اگر چه احتیاطمستحب آن است که با آن وضو، نماز نخواند و تیمم کند. و چنانچه با آن وضو نمازخوانده ، دوباره آن را اعاده نماید.

        لزوم تیمم اگر بواسطه پیری یا ترس از دزد و جانور نتواند آب تهیه کند
        664 - اگر به واسطه پیری یا ترس از دزد و جانور و مانند اینها یا نداشتن وسیله ای که آب از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم کند. وهمچنین است اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدری مشقت داشته باشد که مردم تحمل آن را نکنند.

        لزوم تیمم اگر تهیه آب خیلی مشقت داشته باشد
        664 - اگر به واسطه پیری یا ترس از دزد و جانور و مانند اینها یا نداشتن وسیله ای که آب از چاه بکشد، دسترسی به آب نداشته باشد، باید تیمم کند. وهمچنین است اگر تهیه کردن آب یا استعمال آن به قدری مشقت داشته باشد که مردم تحمل آن را نکنند.

        واجب نبودن تهیه آب برای وضو اگر هزینه اش او را خیلی به زخمت بیندازد
        665 - اگر برای کشیدن آب از چاه دلو و ریسمان و مانند اینها لازم دارد و مجبوراست بخرد یا کرایه نماید، اگر چه قیمت آن چند برابر معمول باشد، باید تهیه کند. و همچنین است اگر آب را به چندین برابر قیمتش بفروشند. ولی اگر تهیه آنهابه قدری پول می خواهد که نسبت به حال او آن مقدار ضرر دارد، واجب نیست تهیه نماید.

        وجوب تیمم اگر استعمال آب ضرر داشته باشد یا بیماری او را تشدید کند
        669 - اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد یا بترسد که به واسطه استعمال آن ،مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدت کند یا به سختی معالجه شود، باید تیمم نماید. ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضوبگیرد یا غسل کند.

        وجوب تیمم در صورت احتمال ضرر از استعمال آب
        670 - لازم نیست یقین کند که آب برای او ضرر دارد، بلکه اگر احتمال ضرربدهد، چنانچه احتمال او در نظر مردم بجا باشد و از آن احتمال ترس برای اوپیدا شود، باید تیمم کند.

        وجوب تیمم در صورتی که شخص مبتلا به در چشم بوده و آب برایش ضرر داشته باشد
        671 - کسی که مبتلا به درد چشم است و آب برای او ضرر دارد، باید تیمم نماید.

        وجوب تیمم اگر جان خودش یا دیگری در گرو مصرف آب موجود باشد
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

        وجوب تیمم اگر در صورت مصرف آب برای وضو حیوانش تلف شود
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

        وجوب تیمم اگر در صورت مصرف آب برای وضو، خودش یا دیگری تشنه بمانند
        674 - هرگاه بترسد که اگر آب را به مصرف وضو یا غسل برساند، خود او یاعیال و اولاد او، یا رفیقش و کسانی که با او مربوطند مانند نوکر و کلفت از تشنگی بمیرند یا مریض شوند یا به قدری تشنه شوند که تحمل آن مشقت دارد، باید به جای وضو و غسل ، تیمم نماید. و نیز اگر بترسد حیوانی که مانند اسب و قاطرمعمولا برای خوردن سرش را نمی برند، از تشنگی تلف شود، باید آب را به آن بدهد وتیمم نماید، اگر چه حیوان مال خودش نباشد. و همچنین است اگر کسی که حفظ جان اوواجب است به طوری تشنه باشد که اگر انسان آب را به او ندهد، تلف شود.

        جایز نبودن آشامیدن آب نجس هر چند ناچار شود، در صورت آشامیدن آب پاک تیمم کند
        675 - اگر غیر از آب پاکی که برای وضو یا غسل دارد آب نجسی هم به مقدار َشامیدن خود و کسانی که با او مربوطند داشته باشد، باید آب پاک را برای آشامیدن بگذارد و با تیمم نماز بخواند. ولی چنانچه آب را برای حیوانش بخواهد، باید آب نجس را به آن بدهد و با آب پاک وضو و غسل را انجام دهد.

        لزوم تیمم اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمالش حرام است آب و ظرف دیگری داشته باشد
        677 - اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگری نداردمثلا آب یا ظرفش غصبی است و غیر از آن آب و ظرف دیگری ندارد، باید به جای وضوو غسل ، تیمم کند.

        لزوم تیمم در تنگنای وقت
        678 - هرگاه وقت به قدری تنگ باشد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند، تمام نماز یامقداری از آن بعد از وقت خوانده می شود، باید تیمم کند.

        صحت نماز در صورتی که عمدا نماز را بقدری تاخیر اندازد که فقط برای تیمم وقت داشته باشد
        679 - اگر عمدا نماز را به قدری تاخیر بیندازد که وقت وضو یا غسل نداشته باشدمعصیت کرده ، ولی نماز او با تیمم صحیح است . اگر چه احتیاط مستحب آن است که قضای آن نماز را بخواند.

        لزوم تیمم اگر شک کند که در فرصت موجود میتواند غسل کند یا وضو بگیرد یا نمی تواند
        680 - کسی که شک دارد که اگر وضو بگیرد یا غسل کند وقت برای نماز اومی ماند یا نه ، باید تیمم کند.

66-موالات در تيمم
        لزوم رعایت موالات در تیمم
        704 - پیشانی و پشت دستها را باید از بالا به پایین مسح نماید و کارهای آن را باید پشت سر هم بجا آورد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که نگویند تیمم می کند، باطل است .

67-مورد تيمم
        جواز خواندن نماز قضا با تیمم هر چند احتمال دهد که عذرش بزودی برطرف شود
        716 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند، می تواند نمازهای قضای خود رابا تیمم بخواند، هر چند احتمال بدهد که به زودی عذر او برطرف می شود. ولی در صورت علم به زوال عذر تا پیش از ضیق شدن وقت باید منتظر بماند.

        جواز خواندن نمازهای مستحبی با تیمم به شرط آنکه علم به زوال
        717 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند، جایز است نمازهای مستحبی راکه مثل نافله های شبانه روز وقت معین دارد با تیمم بخواند، حتی در اول وقت . به شرط آنکه علم به زوال عذر تا آخر وقت نداشته باشد.

        جواز خواندن نمازهای مستحبی با تیمم به شرط آنکه علم به زوال عذر تا آخر وقت نداشته باشد
        717 - کسی که نمی تواند وضو بگیرد یا غسل کند، جایز است نمازهای مستحبی راکه مثل نافله های شبانه روز وقت معین دارد با تیمم بخواند، حتی در اول وقت . به شرط آنکه علم به زوال عذر تا آخر وقت نداشته باشد.

68-نماز با تيمم
        صحت نماز اگر تیمم کند و بعد از نماز بفهمد که آب برایش ضرر نداشته است
        669 - اگر از استعمال آب بر جان خود بترسد یا بترسد که به واسطه استعمال آن ،مرض یا عیبی در او پیدا شود یا مرضش طول بکشد یا شدت کند یا به سختی معالجه شود، باید تیمم نماید. ولی اگر آب گرم برای او ضرر ندارد، باید با آب گرم وضوبگیرد یا غسل کند.

        جواز مبادرت به نماز با تیمم اگر بداند که تا آخر وقت عذرش برطرف نمی شود
        715 - کسی که وظیفه اش تیمم است ، اگر بداند تا آخر وقت عذر او باقی می ماند، در وسعت وقت می تواند با تیمم نماز بخواند. ولی اگر بداند که تا آخروقت عذر او برطرف می شود، باید صبر کند و با وضو یا غسل نماز بخواند یادر تنگی وقت با تیمم نماز را بجا آورد.

69-نيابت در تيمم
        لزوم نائب گرفتن در تیمم اگر نتواند تیمم کند و کیفیت تیمم نائب
        711 - اگر وظیفه او تیمم است و نمی تواند تیمم کند، باید نایب بگیرد. وکسی که نایب می شود، باید او را با دست خود او تیمم دهد. و اگر ممکن نباشد،باید نایب دست خود را به چیزی که تیمم به آن صحیح است بزند و به پیشانی و پشت دستهای او بکشد.

70-نيت تيمم
        لزوم تعیین نوع تیمم در موقع نیت که آیا بدل از غسل است یا وضو
        705 - در موقع نیت باید معین کند که تیمم او بدل از غسل است یا بدل ازوضو. و اگر بدل از غسل باشد، باید آن غسل را معین نماید. و چنانچه اشتباها به جای بدل از وضو، بدل از غسل ، یا به جای بدل از غسل ، بدل از وضو، نیت کند یا مثلادر تیمم بدل از غسل جنابت ، نیت تیمم بدل از غسل مس میت نماید، تیمم او باطل است .

71-وارسى قبل از تيمم
        لزوم جستجو و برطرف کردن مانع اگر احتمال دهد در محل تیمم مانع باشد
        707 - انسان باید برای تیمم انگشتر را از دست بیرون آورد. و اگر در پیشانی یا پشت دستها یا در کف دستها مانعی باشد، مثلا چیزی به آنها چسبیده باشد، بایدبرطرف نماید.

72-وسيله تيمم
        جواز تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ و گل پخته مثل آجر و کوزه
        684 - تیمم به خاک و ریگ و کلوخ و سنگ اگر پاک باشند، صحیح است . وبه گل پخته مثل آجر و کوزه نیز صحیح است .

73-وضوء با تيمم
        لزوم تیمم با وضو یا غسل جبیره ای برای کسیکه مژه گان خود را بهم چسبانده است
        243 - باید صورت را بنابر احتیاط واجب از بالا به پایین شست و اگر ازپایین به بالا بشوید، وضو باطل است و دستها را باید از مرفق به طرف سر انگشتان بشوید.

        وجوب وضو و تیمم اگر جبیره تمام اعضا وضو را گرفته باشد
        331 - اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، باید تیمم بنماید.

        لزوم تیمم با وضو یا غسل جبیره ای برای کسی که مژه گان خود را بهم چسبانیده باشد
        342 - اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، باید وضو و غسل را جبیره ای انجام دهد، و احتیاط آن است که تیمم هم بنماید.

        لزوم تیمم با وضو جبیره ای برای کسیکه نمی داند وظیفه اش کدام است
        343 - کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد.

74-وضوء بجاى تيمم
        صحت وضو کسیکه به خاطر تنگی وقت وظیفه اش تیمم است
        281 - کسی که در تنگی وقت نماز باید تیمم کند، اگر وضو بگیرد، صحیح است ،چه برای آن نماز وضو بگیرد یا برای کار دیگر.
در باره ما  | تماس با ما |  نظر دهی | سایت جایگزین
خدمات تلفن همراه
مراجعه: 253,579,497