نهج البلاغه - خطبه : 32 - معنی جور زمان

خطبه ای است از آن حضرت (علیه السلام):
 امیرالمومنین (علیه السلام) در این خطبه شیوع جور و جفا در زمان خود را توصیف می کند و مردم را بر پنج گروه تقسیم می نماید و سپس مردم را به اعراض از دنیاپرستی توصیه می کند.

معنی جور زمان

ای مردم، ما در روزگاری منحرف و زمانی پر از کفران قرار گرفته ایم روزگاریست که نیکوکار در آن بدکار شمرده می شود و ستمکار بر طغیان خود می افزاید در این روزگار از آنچه می دانیم سودی نمی بریم و درباره آنچه که نمی دانیم نمی پرسیم و از هیچ رویداد خطرناکی که ضربه مهلک فرود می آورد، بیمی نداریم تا بر سر ما فرود آید.

*گروه های مردم *

مردم بر پنج گروه تقسیم می شوند:
 گروهی از آنان از فساد در روی زمین امتناع نمی ورزند، مگر به جهت پستی و ناتوانی شخصیت و کندی شمشیر و تهیدستی از مال دنیا. گروهی شمشیر کشیده و شر خود را آشکار ساخته و سوار و پیاده خود را بسیج نموده، نفس خود را (برای فساد در جامعه) مقید نموده و دین خود را نابود ساخته اند. برای به دست آوردن پشیزی از مال دنیا که به غنیمت ببرند و سوارانی به دنبالش بیفتند و یا منبری به دست بیاورند که روی آن نشیند و برتری بر دیگران بجوید. و چه سوداگری بدی است که دنیا را قیمت خود ببینی و آن را عوض آنچه که در نزد خدا برای تو آماده است، تلقی کنی! گروهی به بوسیله عمل آخرت دنیا را طلب می کنند و آخرت را بوسیله عمل دنیا نمی جوید شخصیتشان را (تصنعی) پائین می گیرد و گامها را کوچک برمی دارد و دامن جامه شان را کوتاه می کند و خود را به امانت داری می آرایند و پرده پوشی خداوندی را وسیله معصیت کاری خود قرار می دهند. گروهی هم احساس حقارت در شخصیت خویش است که آنان را از سلطه جوئی دور می سازد و نداشتن وسیله (مانع از خودنمائی و جاه طلبی آنان) می گردد و (به طور جبر) آنان را به حال خود محدود می نماید. در نتیجه با نام قناعت خود را می آرایند و با لباس مردم پارسا خود را زینت می بخشند در حالی که این ناتوان هرگز نه در شبی و نه در روزی شایسته قناعت و پارسائی نیستند.

طلب کنندگان

خدا گروهی دیگر می ماند که یاد سرنوشت نهائی دیدگان آنان را از محرمات فرو بسته و بیم روز رستاخیز اشکهای آنان را سرازیر می نماید. برخی از آنان (از میان جاهلان) رمیده و مطرودند. برخی دیگر در حال ترس و کنده شدن (از میان مردم هوی پرست) و دسته ای از آنان خاموش و ساکت هستند گروهی دیگر از آنان با خدای خود دعای مخلصانه دارند و بعضی دیگر ماتم زده زجر کشیده اند. آنان انسانهایی هستند که تقیه از تبهکاران آنان را به گوشه گمنامی برده و خواری آنان را در برگرفته است. آنان در دریائی از تلخی ها غوطه ورند. دهانهایشان از سخن گفتن بسته و دلهایشان مجروح است. آنان جامعه خود را پندها دادند، تا خسته شدند و مغلوب شدند تا آنجا که خوار گشتند و کشته شدند، تا عددشان کم شد.

زهد و وزیدن در دنیا

ای مردم، دنیا باید در چشمان شما ناچیزتر از اجزای بی ارزش آن برگهائی تلقی شود که فقط به درد دباغی می خورد. و بی ارزشتر از آن پشمای بز که در موقع چیدن موهای آن حیوان به زمین می افتد ارزیابی شود. از آنان که پیش از شما درگذشته اند، پند بگیرید، پیش از آنکه آنان که پس از شما خواهند آمد، از شما پند بگیرند. این دنیا را در حالی که قابل سرزنش است، رها کنید، زیرا این دنیا کسانی را به دور انداخته است که مهربانتر از شما به این دنیا بوده اند.