شب بیست و یکم
شب بيست و يكم فضيلتش زيادتر از شب نوزدهم است و بايد اعمال آن شب را از غسل و احياء و زيارت و نماز هفت قُل هُوَالله و قرآن بر سر گرفتن و صد ركعت نماز و دعاي جوشن كبير و غيرها در اين شب به عمل آورد و در روايات تاكيد شده در غسل و احياء و جدّ و جهد در عبادت در اين شب و شب بيست و سيّم و آنكه شب قدر يكي از اين دو شب است و در چند روايت است كه از معصوم سؤال كردند كه معيّن فرماييد كه شب قدر كداميك از اين دو شب است تعيين نكردند بلكه فرمودند:
ما اَيْسَرَ لَيْلَتَيْنِ فيما تَطْلُبُ
چه آسان است دو شب در آن چه می جویى
يا آن كه فرمودند:
ما عَليْكَ اَنْ تَفعَلَ خيرا في لَيلَتَيْنِ و نَحْوُ ذلِكَ.
باکى بر تو نیست که در هر دو شب کار خیر انجام دهى مانند آن.
وَقالَ شَيْخُنَا الصَّدُوق فيما اَمْلي عَلَي الْمَشايِخِ في مَجْلِسٍ واحِدٍ مِنْ مَذْهَبِ الاِمامِيَّةِ وَ مَنْ اَحْيي هاتَيْنِ اللَّيْلَتَيْنِ بِمُذاكَرَةِ الْعِلْمِ فَهُوَ اَفْضَلُ
و شیخ ما صدوق در آنچه بر بزرگان در یک مجلس راجع به مذهب امامیه دیکته کرده چنین فرمود: هر که این دو شب را با بحث هاى علمى احیا بدارد بهتر است.
و بالجملة از اين شب شروع كند به دعاهاي شبهاي دهه آخر كه از جمله اين دعا است كه شيخ كليني در كافي از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود: مي گويي در دهه آخر ماه رمضان در هر شب
اَعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِكَ الْكَريمِ، أنْ يَنْقَضِيَ عَنّي شَهْرُ رَمَضانَ، اَوْ يَطْلُعَ
پناه می برم به جلال ذات بزرگوارت از اینکه ماه رمضان از من بگذرد یا سپیده امشب بر من
الْفَجْرُ مِنْ لَيْلَتي هذِهِ، وَلَكَ قِبَلي ذَنْبٌ اَوْ تَبِعَةٌ تُعَذِّبُني عَلَيْهِ.
طلوع کند و باز هم از من در پیش تو گناه یا چیزی که پاداشش بد است مانده باشد که بدان عذابم کنی
و كفعمي در حاشيه بلد الامين نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر بعد از فرايض و نوافل مي خواند :
اَللّهُمَّ اَدِّعَنَّا حَقَّ ما مَضي مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ، وَاغْفِرْ لَنا
خدایا اداء کن از ما حق ایام گذشته ماه رمضان را و بیامرز
تَقْصيرَنا فيهِ، وَتَسَلَّمْهُ مِنَّا مَقْبُولاً، وَلا تُؤاخِذْنا بِاِسْرافِنا عَلي اَنْفُسِنا،
تقصیر ما را در این ماه و آن را پذیرفته از ما دریافت کن و مگیر ما را به زیاده رویهایی که بر نفس خویش کردیم
وَاجْعَلْنا مِنَ الْمَرْحُومينَ وَلا تَجْعَلْنا مِنَ الْمَحْرُومينَ
و قرارمان ده از رحمت شدگان و قرارمان مده از محرومان
و فرمود هر كه بگويد اين را بيامرزد حق تعالي تقصيري كه از او سر زده در ايام گذشته از ماه رمضان و نگه دارد او را از معاصي در بقيه ماه و از جمله سيد بن طاوس در اقبال از ابن ابي عمير از مرازم نقل كرده كه حضرت صادق عليه السلام در هر شب از دهه آخر مي خواند :
اَللّهُمَّ اِنَّكَ قُلْتَ في كِتابِكَ
خدایا تو فرمودی در قرآنت
الْمُنْزَلِ، شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي اُنْزِلَ فيهِ الْقُرْ انُ هُديً لِلنَّاسِ وَبَيِّناتٍ
که از آسمان نازل گشته «ماه رمضانی که قرآن در آن نازل گشته که آن قرآن راهنمای مردم وحجتهایی است
مِنَ الْهُدي وَالْفُرْقانِ، فَعَظَّمْتَ حُرْمَةَ شَهْرِ رَمَضانَ بِما اَنْزَلْتَ فيهِ
از هدایت و تمیز و بدین ترتیب حرمت ماه رمضان را با نازل فرمودن قرآن بزرگ کردی
مِنَ الْقُر انِ، وَخَصَصْتَهُ بِلَيْلَةِ الْقَدْرِ، وَجَعَلْتَها خَيْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ،
و به شب قدر مخصوصش داشتی و آن شب را بهتر از هزار ماه گرداندی
اَللّهُمَّ وَهذِهِ اَيَّامُ شَهْرِ رَمَضانَ قَدِ انْقَضَتْ، وَلَياليهِ قَدْ تَصَرَّمَتْ،
خدایا این روزهای ماه رمضان بود که بر من گذشت و این شبهای آن است که آن نیز
وَقَدْ صِرْتُ يا اِلهي مِنْهُ اِلي ما اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّي ، وَاَحْصي لِعَدَدِهِ
گذشت و من ای معبودم از این ماه به حالی درآمده ام که تو خود بهتر از من می دانی و شماره اش را
مِنَ الْخَلْقِ اَجْمَعينَ فَاَسْئَلُكَ بِما سَئَلَكَ بِهِ مَلائِكَتُكَ الْمُقَرَّبُونَ،
از همه مردم بهتر داری پس از تو خواهم بدانچه فرشتگان مقربت
وَاَنْبِيآؤُكَ الْمُرْسَلُونَ، وَعِبادُكَ الصَّالِحُونَ، اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّدٍ
و پیامبران فرستاده ات و بندگان شایسته ات تو را بدان خواستند که درود فرستی بر محمد
وَ الِ مُحَمَّدٍ، وَاَنْ تَفُكَّ رَقَبَتي مِنَ النَّارِ، وَتُدْخِلَنِي الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ،
و آل محمد و اینکه مرا از آتش دوزخ آزاد کنی و به رحمت خویش به بهشتم ببری
وَاَنْ تَتَفَضَّلَ عَليَّ بِعَفْوِكَ وَكَرَمِكَ، وَتَتَقَبَّلَ تَقَرُّبي ، وَتَسْتَجيبَ دُعآئي ،
و به عفو و بزرگواری خویش بر من تفضل کنی و تقرب جویی مرا بپذیری و دعایم را مستجاب گردانی
وَتَمُنَّ عَلَيَّ بِالْأَمْنِ يَوْمَ الْخَوْفِ مِنْ كُلِّ هَوْلٍ اَعْدَدْتَهُ لِيَومِ الْقِيامَةِ،
و در آن روز ترس و وحشت با امان دادنم از هر هراسی که برای روز قیامتم آماده کرده ای بر من منت نهی
اِلهي وَاَعُوذُ بِوَجْهِكَ الْكَريمِ، وَبِجَلالِكَ الْعَظيمِ، اَنْ يَنْقَضِيَ اَيَّامُ
خدایا پناه می برم به ذات بزرگوارت و به جلال و شوکت عظیمت که بگذرد روزها
شَهْرِ رَمَضانَ وَلَياليهِ، وَلَكَ قِبَلي تَبِعَةٌ اَوْ ذَنْبٌ تُؤاخِذُني بِهِ، اَوْ
و شبهای ماه رمضان و از تو در نزد من گناه یا پاداش بدی باشد که مرا بدان مؤاخذه کنی یا
خَطيئَةٌ تُريدُ اَنْ تَقْتَصَّهَا مِنّي لَمْ تَغْفِرْها لي ، سَيِّدي سَيِّدي سَيِّدي ،
خطایی باشد که بخواهی آن را از من تقاص کنی و نیامرزیده باشی ای آقای من آقای من آقای من
اَسْئَلُكَ يا لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اِذْ لا اِلهَ اِلاَّ اَنْتَ، اِنْ كُنْتَ رَضيتَ عَني في
از تو خواهم ای که معبودی جز تو نیست زیرا معبودی جز تو نیست که اگر در این ماه از من خوشنود گشته ای بر
هذَا الشَّهْرِ، فَاْزدَدْ عَنّي رِضاً، وَاِنْ لَمْ تَكُنْ رَضيتَ عَّني ، فَمِنَ الْأنَ
خوشنودی خویش از من بیفزا و اگر هنوز خوشنود نشده ای از هم اکنون از من
فَارْضَ عَنّي ، يا اَرْحَمَ الرَّاحِمينَ، يا اَللَّهُ يا اَحَدُ يا صَمَدُ، يا مَنْ لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ، وَلَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ.
خوشنود شو ای مهربانترین مهربانان ای خدا ای یکتا ای بی نیاز ای که فرزند نداردو فرزند کسی نیست و برای او همتایی نباشد هیچکس
و بسيار بگو:
يا مُلَيِّنَ الْحَديدِ لِداوُدَ
ای نرم کننده آهن برای حضرت داود
عَلَيْهِ السَّلامُ يا كاشِفَ الضُّرِّ وَالْكُرَبِ الْعِظامِ عَنْ اَيُّوبَ عَلَيْهِ
علیه السلام ای برطرف کننده گرفتاری و ناراحتی بزرگ از ایوب علیه
السَّلامُ، اَيْ مُفَرِّجَ هَمِّ يَعْقُوبَ عَلَيْهِ السَّلامُ، اَيْ مُنَفِّسَ غَمِّ يُوسُفَ
السلام ای گشاینده اندوه یعقوب علیه السلام ای زداینده غم یوسف
عَلَيْهِ السَّلامُ، صَلِّ عَلي مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ، كَما اَنْتَ اَهْلُهُ، اَنْ تُصَلِّيَ
علیه السلام درود فرست بر محمد و آل محمد بدانسان که تو شایسته آنی که درود فرستی
عَلَيْهِمْ اَجْمَعينَ، وَافْعَلْ بي ما اَنْتَ اَهْلُهُ، وَلا تَفْعَلْ بي ما اَنَا اَهْلُهُ.
بر ایشان همگی و انجام ده درباره من آنچه را تو شایسته آنی و انجام مده درباره ام آنچه من سزاوارم