سوره عنکبوت
1-بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ الم
بنام خداوند بخشنده مهربان
1. الف
لام
میم. رمزهایى میان اللَّه و رسول اوست. کتاب ما مرکب از همین حروف است ولى احدى را توان آوردن مانند آن نیست. این کتاب از الف (اللَّه)
به وسیله لام (جبرئیل) به میم (محمّد صلّى الله علیه وآله) القا شده. این کتاب داراى محکمات و این گونه متشابهات است.
2-أَحَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ
2. آیا مردم گمان کردند که آنان رها مىشوند تا بگویند ایمان آوردیم و آنها (به وسیله عمل) آزمایش نخواهند شد؟!
3-وَلَقَدْ فَتَنَّا الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ صَدَقُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْكَاذِبِينَ
3. بىتردید کسانى را که پیش از آنها بودند (طبق سنّت جاریه خود به توجیه تکلیف) آزمودیم پس بىتردید علم ازلى خداوند درباره کسانى که راست
گفتند تحقق مىیابد و درباره دروغگویان (نیز) تحقق مىیابد
و صدق راستگویان و کذب دروغگویان ظاهر مىگردد.
4-أَمْ حَسِبَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئَاتِ أَنْ يَسْبِقُونَا سَاءَ مَا يَحْكُمُونَ
4. آیا کسانى که مرتکب گناهان (اعتقادى و عملى) مىشوند گمان کردهاند که (در مقام مؤاخذه و کیفر) از ما پیشى مىگیرند و ما را عاجز مىکنند؟!
بد است آنچه داورى مىکنند.
5-مَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ اللَّهِ فَإِنَّ أَجَلَ اللَّهِ لَآتٍ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
5. هر که دیدار خدا را (ورود به حضورش را در برزخ و قیامت و بهشت) امید دارد پس (در عمل بکوشد زیرا) مسلما مدت (تعیین شده از جانب) خدا آمدنى
است
و اوست شنوا و دانا.
6-وَمَنْ جَاهَدَ فَإِنَّمَا يُجَاهِدُ لِنَفْسِهِ إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
6. و هر کس (با نفس خود یا دشمن خدا) جهاد کند جز این نیست که به سود خود جهاد مىکند
زیرا خداوند از همه جهانیان بىنیاز است.
7-وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُكَفِّرَنَّ عَنْهُمْ سَيِّئَاتِهِمْ وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَحْسَنَ الَّذِي كَانُوا يَعْمَلُونَ
7. و کسانى که ایمان آوردهاند و عملهاى شایسته انجام دادهاند حتما گناهانشان را از آنان مىزداییم و عملهاى آنها را که بسیار نیکو است پاداش
مىدهیم.
8-وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ حُسْنًا وَإِنْ جَاهَدَاكَ لِتُشْرِكَ بِي مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلَا تُطِعْهُمَا إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
8. و انسان را به نیکى به پدر و مادر سفارش کردیم و (گفتیم) اگر با تو سخت گیرند تا چیزى را که بدان علم ندارى شریک من سازى از آنان اطاعت مکن
بازگشت همه شما به سوى من است
پس شما را از آنچه عمل مىکردهاید آگاه مىکنم.
9-وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ
9. و کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته کردهاند بىتردید در زمره صالحان وارد خواهیم کرد.
10-وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِيَ فِي اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ وَلَئِنْ جَاءَ نَصْرٌ مِنْ رَبِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ أَوَلَيْسَ اللَّهُ بِأَعْلَمَ بِمَا فِي صُدُورِ الْعَالَمِينَ
10. و از مردم کسانى هستند که (به زبان) گویند: به خدا ایمان آوردیم
اما چون در راه خدا شکنجه شوند آزار مردم را همانند عذاب خدا مىشمرند (و از
ترس آن از ایمان ظاهرى برمىگردند)
و اگر از جانب پروردگارت یاریى رسد (به پیروزى و غنیمتى دست یابید) به جد گویند: ما هم با شما بودیم. آیا
خداوند به آنچه در سینههاى جهانیان است داناتر نیست؟!
11-وَلَيَعْلَمَنَّ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَلَيَعْلَمَنَّ الْمُنَافِقِينَ
11. و البته خداوند کسانى را که ایمان آوردهاند خواهد شناخت
و حتما منافقان را نیز خواهد شناخت (علم ازلى او به حال آنها تحقق خارجى مىیابد
و
حالشان براى جامعه معلوم مىشود).
12-وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا اتَّبِعُوا سَبِيلَنَا وَلْنَحْمِلْ خَطَايَاكُمْ وَمَا هُمْ بِحَامِلِينَ مِنْ خَطَايَاهُمْ مِنْ شَيْءٍ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
12. و کسانى که کفر ورزیدند (از مشرکان مکّه) به کسانى که ایمان آورده بودند گفتند: شما از راه ما پیروى کنید تا ما (اگر آخرتى و عقابى باشد)
گناهان شما را بر عهده گیریم. و هرگز آنها بر عهده گیرنده چیزى از گناهان اینها نیستند آنها حتما دروغگویند.
13-وَلَيَحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَعَ أَثْقَالِهِمْ وَلَيُسْأَلُنَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَمَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ
13. و البته (در روز قیامت) بارهاى گران (گناهان) خود را برمىدارند و نیز بارهاى گرانى علاوه بر بارهاى گران خود (بارهاى کسانى که گمراهشان
کردهاند بدون آنکه از آنها کسر شود)
و حتما آنها در روز قیامت از آنچه افتراء مىبستند (مانند شرک و بدعتهاى دیگر) بازخواست خواهند شد.
14-وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا إِلَى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِيهِمْ أَلْفَ سَنَةٍ إِلَّا خَمْسِينَ عَامًا فَأَخَذَهُمُ الطُّوفَانُ وَهُمْ ظَالِمُونَ
14. و همانا نوح را به سوى قومش فرستادیم
پس در میان آنها نهصد و پنجاه سال درنگ نمود (اما جز اندکى به او ایمان نیاوردند) پس آنها را طوفان (
آب) فرا گرفت در حالى که ستمکار بودند.
15-فَأَنْجَيْنَاهُ وَأَصْحَابَ السَّفِينَةِ وَجَعَلْنَاهَا آيَةً لِلْعَالَمِينَ
15. پس او و کشتىنشینان را نجات دادیم و آن (حادثه یا آن کشتى) را نشانهاى (از قدرت و غضب خود) براى جهانیان قرار دادیم.
16-وَإِبْرَاهِيمَ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاتَّقُوهُ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ
16. و ابراهیم را (فرستادیم) آن گاه که به قوم خود گفت: خدا را بپرستید و از او پروا کنید
این براى شما بهتر است اگر بدانید.
17-إِنَّمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا وَتَخْلُقُونَ إِفْكًا إِنَّ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ لَا يَمْلِكُونَ لَكُمْ رِزْقًا فَابْتَغُوا عِنْدَ اللَّهِ الرِّزْقَ وَاعْبُدُوهُ وَاشْكُرُوا لَهُ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
17. جز این نیست که شما غیر از خدا بتهایى (بىاثر) را مىپرستید
و (در نامگذارى آنها به اله و شفیع و مقرّب) دروغى مىبافید بىشک کسانى که
به جاى خدا مىپرستید مالک هیچ نوع روزى براى شما نیستند
پس روزى را فقط از نزد خدا بطلبید و او را بپرستید و او را سپاسگزارید
که همه به
سوى او بازگردانده مىشوید.
18-وَإِنْ تُكَذِّبُوا فَقَدْ كَذَّبَ أُمَمٌ مِنْ قَبْلِكُمْ وَمَا عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ
18. و اگر (مرا) تکذیب کنید (عجبى نیست) قطعا امتهایى پیش از شما نیز (پیامبرانشان را) تکذیب کردند و بر عهده رسول جز ابلاغ آشکار نیست (و اما
اجبار بر تسلیم و عمل
بر عهده امام است و پاداش و کیفر در دنیا و آخرت بر عهده خداست).
19-أَوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
19. آیا ندیده (و ندانسته) اند که چگونه خداوند آفریدههاى زنده را (در دنیا) پدید مىآورد
سپس آنها را (پس از مرگ
در عالم آخرت) بازخواهد گرداند؟!
بىشک این (کار) بر خدا آسان است.
20-قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانْظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنْشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
20. بگو: در روى این زمین سیر کنید
پس بنگرید که چگونه آفریدگان را ایجاد کرده
سپس خداوند عالمى دیگر را احداث خواهد کرد. حقّا که خدا بر
همه چیز تواناست.
21-يُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ وَيَرْحَمُ مَنْ يَشَاءُ وَإِلَيْهِ تُقْلَبُونَ
21. هر کس را بخواهد (و سزاوار بیند) عذاب مىکند و هر کس را بخواهد (و شایسته شناسد) ترحم مىکند
و به سوى او بازگردانده مىشوید.
22-وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
22. و شما هرگز (در روز قیامت) عاجزکننده خدا و گریزان از قدرت او نخواهید بود نه در زمین (محشر به فرار و تحصّن و تحزّب) و نه در آسمان (آن به
صعود و نفوذ در اقطارش)
و شما را (در آنجا) غیر از خدا هیچ دوست و سرپرست و یاور نخواهد بود
.
23-وَالَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ اللَّهِ وَلِقَائِهِ أُولَئِكَ يَئِسُوا مِنْ رَحْمَتِي وَأُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ
23. و کسانى که به نشانههاى (توحید و کتاب) خدا و دیدار او کفر ورزیدند آنها از رحمت من مأیوسند
و آنها را عذابى دردناک است.
24-فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا اقْتُلُوهُ أَوْ حَرِّقُوهُ فَأَنْجَاهُ اللَّهُ مِنَ النَّارِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
24. پس جواب قوم او جز این نبود که گفتند: او را بکشید یا بسوزانید! (و او را در آتش افکندند) پس خداوند او را از آتش نجات بخشید
حقّا در این (شیوه
نجات دادن) نشانههایى است (از توحید و قدرت او) براى گروهى که ایمان مىآورند.
25-وَقَالَ إِنَّمَا اتَّخَذْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْثَانًا مَوَدَّةَ بَيْنِكُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ثُمَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَكْفُرُ بَعْضُكُمْ بِبَعْضٍ وَيَلْعَنُ بَعْضُكُمْ بَعْضًا وَمَأْوَاكُمُ النَّارُ وَمَا لَكُمْ مِنْ نَاصِرِينَ
25. و (ابراهیم) گفت: جز این نیست که شما غیر از خداوند بتهایى برگرفتهاید تا مایه دوستى در میانتان در زندگى دنیا باشد (نظیر دوستى اهل یک
مذهب)
سپس روز قیامت برخى از شما برخى دیگر را انکار و برخى از شما برخى دیگر را لعن خواهد کرد
و جایگاه شما آتش است و شما را هیچ
یاورى نخواهد بود.
26-فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَقَالَ إِنِّي مُهَاجِرٌ إِلَى رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
26. پس لوط (برادرزادهاش) به او ایمان آورد. و (ابراهیم) گفت: همانا من (از میان قوم خود) به سوى پروردگارم هجرت مىکنم
که اوست مقتدر غالب و
حکیم.
27-وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْكِتَابَ وَآتَيْنَاهُ أَجْرَهُ فِي الدُّنْيَا وَإِنَّهُ فِي الْآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ
27. و اسحاق و یعقوب را (در اواخر عمرش) به او بخشیدیم
و نبوت و کتاب (آسمانى) را در میان اولادش قرار دادیم
و پاداشش را در دنیا به او عطا
کردیم
و البته در آخرت نیز از صالحان خواهد بود.
28-وَلُوطًا إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الْفَاحِشَةَ مَا سَبَقَكُمْ بِهَا مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعَالَمِينَ
28. و لوط را (فرستادیم) آن گاه که به قوم خود گفت: همانا شما کار بسیار زشتى را انجام مىدهید که احدى از جهانیان در آن بر شما سبقت نگرفته
است!
29-أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ وَتَأْتُونَ فِي نَادِيكُمُ الْمُنْكَرَ فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا ائْتِنَا بِعَذَابِ اللَّهِ إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ
29. آیا شما با مردان آمیزش جنسى مىکنید و راه را (راه توالد و تناسل را بر نسل آینده و راه شهر را بر عابران) مىبرید و در مجلس عمومیتان کارهاى
زشت بهجا مىآورید؟! پس جواب قوم او جز این نبود که گفتند: عذاب خدا را بر ما بیاور اگر از راستگویانى.
30-قَالَ رَبِّ انْصُرْنِي عَلَى الْقَوْمِ الْمُفْسِدِينَ
30. گفت: پروردگارا
مرا بر این قوم فسادانگیز یارى ده.
31-وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا إِبْرَاهِيمَ بِالْبُشْرَى قَالُوا إِنَّا مُهْلِكُو أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ إِنَّ أَهْلَهَا كَانُوا ظَالِمِينَ
31. و چون فرستادگان ما (از فرشتگان) براى ابراهیم بشارت (تولد فرزند) را آوردند گفتند: البته ما هلاککننده اهل این شهر (مسکن قوم لوط) نیز
هستیم
زیرا اهل آن ستمکارند.
32-قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطًا قَالُوا نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَنْ فِيهَا لَنُنَجِّيَنَّهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ
32. (ابراهیم) گفت: همانا لوط در آنجاست! گفتند: ما به کسانى که در آنجا هستند داناتریم
حتما او و خانوادهاش را نجات مىدهیم جز همسرش را که از
باقىماندگان (در میان عذاب) است.
33-وَلَمَّا أَنْ جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالُوا لَا تَخَفْ وَلَا تَحْزَنْ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهْلَكَ إِلَّا امْرَأَتَكَ كَانَتْ مِنَ الْغَابِرِينَ
33. و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند به خاطر آنها بد حال گشت و طاقتش تنگ شد (که مبادا قومش به سراغ آنها بیایند) گفتند: مترس و غمگین مباش
حتما ما نجاتبخش تو و خانوادهات هستیم
جز همسرت که از باقىماندگان (در میان آن عذاب) است.
34-إِنَّا مُنْزِلُونَ عَلَى أَهْلِ هَذِهِ الْقَرْيَةِ رِجْزًا مِنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ
34. ما بر اهل این شهر به خاطر فسقى که مىورزند
عذابى از آسمان فرود خواهیم آورد.
35-وَلَقَدْ تَرَكْنَا مِنْهَا آيَةً بَيِّنَةً لِقَوْمٍ يَعْقِلُونَ
35. و حقّا که ما از آن شهر نشانه روشنى (از سنگهاى باریده
چشمههاى خشکیده و سرزمینهاى بىصاحب) به جاى گذاشتیم براى گروهى که مى
اندیشند.
36-وَإِلَى مَدْيَنَ أَخَاهُمْ شُعَيْبًا فَقَالَ يَا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَارْجُوا الْيَوْمَ الْآخِرَ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ
36. و به سوى (اهل) مدین برادر (قبیلهاى) آنها شعیب را (فرستادیم) گفت: اى قوم من
خدا را بپرستید و به روز واپسین امید (و باور) داشته باشید و در
روى این زمین مفسدانه حرکت نکنید.
37-فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ
37. پس او را تکذیب کردند
آن گاه زلزله سختى آنها را فرا گرفت
پس در خانه خود به روى زمین درافتاده و هلاک گشتند.
38-وَعَادًا وَثَمُودَ وَقَدْ تَبَيَّنَ لَكُمْ مِنْ مَسَاكِنِهِمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ
38. و قوم عاد و ثمود را نیز (هلاک نمودیم) و از مسکنهاى (ویران شده) آنها (سرنوشت بدشان) براى شما روشن شد
و شیطان عملهاى (زشت) آنان را
در نظرشان آراست پس آنها را از راه (خدا) بازداشت در حالى که پیشتر اهل بصیرت (به توحید و دین) بودند.
39-وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مُوسَى بِالْبَيِّنَاتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَمَا كَانُوا سَابِقِينَ
39. و قارون و فرعون و هامان را نیز (هلاک کردیم) و به یقین موسى دلایل روشن (توحید و شرایع) ما را بر آنها آورد
پس آنها در روى این زمین تکبر و
سرکشى ورزیدند
ولى هرگز بر اراده ما پیشىگیرنده نبودند (که بتوانند از عذاب ما بگریزند).
40-فَكُلًّا أَخَذْنَا بِذَنْبِهِ فَمِنْهُمْ مَنْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِ حَاصِبًا وَمِنْهُمْ مَنْ أَخَذَتْهُ الصَّيْحَةُ وَمِنْهُمْ مَنْ خَسَفْنَا بِهِ الْأَرْضَ وَمِنْهُمْ مَنْ أَغْرَقْنَا وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَكِنْ كَانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ
40. پس هر یک از آنها را به سزاى گناهش (به قهر) گرفتیم
از آنها کسانى بودند که بر سرشان سنگ باراندیم (مانند قوم لوط) یا بادى با باران شن
فرستادیم (مانند قوم عاد) و از آنان گروهى بودند که صیحه (آسمانى مرگآور) آنان را فرا گرفت (مانند قوم شعیب و ثمود) و برخى از آنها را به زمین
فرو بردیم (نظیر قارون) و برخى از آنها را (در آب) غرق کردیم (نظیر قوم نوح و فرعونیان) و هرگز خدا چنین نبود که به آنها ستم کند و لکن آنها بودند
که به خویشتن ستم مىکردند.
41-مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
41. مثل کسانى که غیر از خدا (و در برابر او) براى خود سرپرست و یاور برگرفتهاند (در سستى و بىنفعى آنچه بدان اعتماد کردهاند) مثل عنکبوت
است که خانهاى بر خود بر گرفته
و بىشک سستترین خانهها خانه عنکبوت است
اگر مىدانستند.
42-إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا يَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَيْءٍ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ
42. بىتردید خداوند (حقیقت) آنچه را که به جاى او مىخوانند
هر چه باشد
مىداند (که جز جمادى بىاثر یا عاجز در برابر خدا نیست)
و اوست مقتدر
غالب و حکیم.
43-وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ وَمَا يَعْقِلُهَا إِلَّا الْعَالِمُونَ
43. و اینگونه مثالها را براى مردم مىزنیم
ولى آنها را تعقل نمىکند (و به غور و حقیقت آنها پى نمىبرد) مگر دانشمندان.
44-خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِلْمُؤْمِنِينَ
44. خداوند آسمانها و این زمین را به حق (و براى هدفى والا و برتر و عقلایى) آفریده به یقین در این (آفرینش) نشانهاى (از توحید و جلال و جمال او)
براى اهل ایمان است.
45-اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتَابِ وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَاللَّهُ يَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ
45. آنچه را از این کتاب به سوى تو وحى شده تلاوت کن
و نماز را برپا دار
زیرا نماز از گناهان بزرگ و آنچه (در شرع و عقل) ناپسند است بازمى
دارد
و البته در یاد خدا بودن انسان
و یادکردن خدا انسان را بزرگتر است
و خدا مىداند چه مىکنید.
46-وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِلَّا الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ وَقُولُوا آمَنَّا بِالَّذِي أُنْزِلَ إِلَيْنَا وَأُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَإِلَهُنَا وَإِلَهُكُمْ وَاحِدٌ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ
46. و با اهل کتاب (یهود و نصارى) مجادله و محاجّه مکنید مگر با شیوهاى نیکوتر (بدون غلظت و اهانت و تهدید) مگر با کسانى از آنها که ستم کردهاند
(سابقه تکبر و عناد و ردّ حق دارند) و بگویید: ما به آنچه به سوى ما نازل شده و آنچه به سوى شما نازل شده ایمان داریم
و خداى ما و خداى شما
یکى است
و ما تسلیم او هستیم.
47-وَكَذَلِكَ أَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ فَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمِنْ هَؤُلَاءِ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الْكَافِرُونَ
47. و هم چنان (که به پیامبران گذشته کتاب فرستادیم) این کتاب را به سوى تو فرو فرستادیم
پس کسانى که به آنها کتاب دادهایم (با توجه و اعتقاد
به کتابشان) به این کتاب ایمان مىآورند
و از اینان (مشرکان نیز) برخى ایمان مىآورند و آیات ما را جز کافران (معاند) انکار نمىکنند.
48-وَمَا كُنْتَ تَتْلُو مِنْ قَبْلِهِ مِنْ كِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِيَمِينِكَ إِذًا لَارْتَابَ الْمُبْطِلُونَ
48. و تو قبل از این قرآن هیچ نوشته و کتابى را نمىخواندى و نوشته و کتابى را به دست خویش نمىنوشتى و گرنه باطلگرایان (در نبوت تو) شک
مىکردند.
49-بَلْ هُوَ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ فِي صُدُورِ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ وَمَا يَجْحَدُ بِآيَاتِنَا إِلَّا الظَّالِمُونَ
49. بلکه این قرآن آیات روشنى است در سینههاى کسانى که به آنها علم (الهى) داده شده و هرگز آیات ما را جز ستمکاران انکار نمىکنند.
50-وَقَالُوا لَوْلَا أُنْزِلَ عَلَيْهِ آيَاتٌ مِنْ رَبِّهِ قُلْ إِنَّمَا الْآيَاتُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِيرٌ مُبِينٌ
50. و (کفار) گفتند: چرا بر او نشانههایى (اعجازآمیز مانند ناقه صالح
عصاى موسى و مائده عیسى) نازل نمىگردد؟ بگو: آن آیات فقط در اختیار
خداست
و جز این نیست که من بیمدهندهاى آشکارم.
51-أَوَلَمْ يَكْفِهِمْ أَنَّا أَنْزَلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ يُتْلَى عَلَيْهِمْ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَرَحْمَةً وَذِكْرَى لِقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
51. آیا (در نزول معجزه بر تو) آنها را کافى نیست که ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که پیوسته بر آنها خوانده مىشود (و آنها جنبههاى مختلف
اعجاز آن را مىبینند)؟ حقّا که در این کتاب رحمت و تذکر است براى گروهى که ایمان آورند.
52-قُلْ كَفَى بِاللَّهِ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ شَهِيدًا يَعْلَمُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالَّذِينَ آمَنُوا بِالْبَاطِلِ وَكَفَرُوا بِاللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
52. بگو: کافى است که خداوند میان من و شما گواه باشد آنچه را در آسمانها و زمین است مىداند و کسانى که به باطل (به هر چه غیر از خدا پرستش
شود) ایمان آورده و به خدا کفر ورزیدهاند آنهایند که زیانکارند.
53-وَيَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَلَوْلَا أَجَلٌ مُسَمًّى لَجَاءَهُمُ الْعَذَابُ وَلَيَأْتِيَنَّهُمْ بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُونَ
53. آنها عجله در عذاب را از تو مىخواهند
و اگر نبود مدت معینى (که خدا در لوح محفوظ براى آنها نوشته) حتما بر آنها عذاب مىآمد
و البته به ناگاه
در حالى که غافلند عذابشان فرا خواهد رسید.
54-يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ
54. آنان عجله در عذاب را از تو مىخواهند در حالى که جهنم بر کافران احاطه دارد (چون علل احاطه از کفر و فسق فعلیت دارد گویى معلول نیز فعلى
است) و یا آن که احاطه خواهد کرد
55-يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ فَوْقِهِمْ وَمِنْ تَحْتِ أَرْجُلِهِمْ وَيَقُولُ ذُوقُوا مَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ
55. در آن روزى که آنها را عذاب از بالاى سرشان و از زیر پاهایشان فرو پوشاند و (گویندهاى) گوید: بچشید کیفر آنچه را که انجام مىدادید (یا تجسم
عینى آن عقیده و عمل را).
56-يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ أَرْضِي وَاسِعَةٌ فَإِيَّايَ فَاعْبُدُونِ
56. اى بندگان من که ایمان آوردهاید
بىتردید زمین من پهناور است
پس (اگر در محیطى قادر به حفظ اصول دین یا پیاده کردن فروع آن نیستید به
جاى دیگر روید و) تنها مرا پرستش کنید.
57-كُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ ثُمَّ إِلَيْنَا تُرْجَعُونَ
57. هر نفس زندهاى چشنده مرگ خواهد بود
سپس به سوى ما (به عالم برزخ ما به صحنه قیامت ما
به بهشت و دوزخ ما) بازگردانده مىشوید.
58-وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ مِنَ الْجَنَّةِ غُرَفًا تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ
58. و کسانى که ایمان آورده و عملهاى شایسته کردهاند به یقین آنها را در غرفههایى از بهشت که از زیر آنها نهرها جارى است جاى مىدهیم در
حالى که در آنجا جاودانند نیکو پاداشى است پاداش عملکنندگان.
59-الَّذِينَ صَبَرُوا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ
59. آنان که (در انجام وظایف مردمى و الهى خود) صبر ورزیدند و همواره بر پروردگارشان توکل مىکنند.
60-وَكَأَيِّنْ مِنْ دَابَّةٍ لَا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللَّهُ يَرْزُقُهَا وَإِيَّاكُمْ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
60. و چه بسیار از جنبندگان که روزى خود را برنمىگیرند (و ذخیره نمىکنند مانند اغلب حیوانات خشکى و دریایى) خدا آنها و شما را روزى مىدهد
و او شنوا و داناست.
61-وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ لَيَقُولُنَّ اللَّهُ فَأَنَّى يُؤْفَكُونَ
61. و اگر از آنها (مشرکین مکه) بپرسى چه کسى آسمانها و زمین را آفریده و خورشید و ماه را (در حرکتهاى وضعى و انتقالیشان) مسخر کرده؟
حتما مىگویند: خداوند (زیرا آنها بتها را اربابى زیر نظر ربّ و مقرّب و شافع در نزد رب مىدانستند نه خالق و مدبّر عالم)
پس چگونه و به کجا (از حق)
بازگردانده مىشوند؟
62-اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
62. خداوند براى هر کس از بندگانش بخواهد روزى را فراخ مىکند و یا تنگ مىسازد
همانا خدا به همه چیز داناست.
63-وَلَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ مِنْ بَعْدِ مَوْتِهَا لَيَقُولُنَّ اللَّهُ قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ بَلْ أَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ
63. و اگر از آنها بپرسى چه کسى از آسمان آبى (به صورت باران و برف و تگرگ) فرو فرستاد پس بدان وسیله زمین را پس از مرگش (با رویانیدن
نباتات) زنده کرد؟ حتما مىگویند: اللَّه بگو ستایش از آن اوست بلکه بیشتر آنان نمىاندیشند.
64-وَمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ وَإِنَّ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَهِيَ الْحَيَوَانُ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ
64. و این زندگى دنیا جز سرگرمى بیهوده و بازیچه نیست
و حقّا که خانه آخرت (حتى زمین و آسمان و جماد و نباتش) داراى حیات است (و گویى
حقیقت حیات است) اگر مىدانستند.
65-فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ
65. و چون به کشتى سوار شوند (و در خطر غرق قرار گیرند) خدا را مىخوانند در حالى که ایمان و اعتقاد را براى او خالص سازند (و معبودها را
فراموش کنند)
و همین که آنها را به سوى خشکى رساند و نجات داد پس به ناگاه شرک مىورزند.
66-لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ
66. بگذار تا به آنچه به آنها دادیم (از نعمت نجات
) کفران کنند و (از لذایذ دنیا) برخوردار گردند
پس به زودى خواهند دانست.
67-أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا جَعَلْنَا حَرَمًا آمِنًا وَيُتَخَطَّفُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِهِمْ أَفَبِالْبَاطِلِ يُؤْمِنُونَ وَبِنِعْمَةِ اللَّهِ يَكْفُرُونَ
67. آیا ندیدند که ما (براى جهانیان) حرمى امن قرار دادیم در حالى که (از ناامنى) مردم از اطراف آنان ربوده مىشوند؟ پس آیا به (معبودهاى) باطل
مىگروند و نعمت خدا را (که دین و کتاب است) انکار کرده کفران مىورزند؟!
68-وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ
68. و چه کسى است ستمکارتر از آن که بر خداوند دروغ بندد (و بگوید خدا بتها را شریک و مقرّب و شفیع خود قرار داده) یا حق را چون بدو رسد (مانند
نبوت پیامبر و کتاب او) تکذیب نماید؟! آیا در دوزخ جایگاهى براى کافران نیست؟
69-وَالَّذِينَ جَاهَدُوا فِينَا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِينَ
69. و کسانى که در راه ما (با نفس خود و دشمن ما) جهاد کردند به یقین آنها را به راههاى (وصول به مقام قرب) خود راهنمایى مىکنیم
و همانا