احکام شرعی - احکام طهارت/ - وضو/ - احکام وضوی جبیره - تطابق با فتوای آیت الله العظمی مکارم

324 - چیزی که با آن زخم و شکسته را می بندند و دوایی که روی زخم و مانند آن می گذارند جبیره نامیده می شود. اگر در یکی از جاهای وضو زخم یا دمل یا شکستگی باشد، چنانچه روی آن باز است و آب برای آن ضرر ندارد، باید به طور معمول وضوگرفت .

325 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت و دستها است و روی آن باز است و آب ریختن روی آن ضرر دارد، اگر اطراف آن را بشوید کافی است . ولی چنانچه کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، ( بايد دست تر بر خود آن نيز بكشد. و اگر ضرر دارد، مستحب است پارچه پاكي روي آن بگذارد و دست تر روي آن بكشد.) بهتر آن است که دست تر بر آن بکشد و بعدپارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر را روی پارچه هم بکشد. و اگر این مقدارهم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم را به طوری که در وضو گفته شد، از بالا به پایین بشوید و بنابر احتیاط مستحب پارچه پاکی روی زخم بگذارد و دست تر روی آن بکشد. و اگر گذاشتن پارچه ممکن نیست شستن اطراف زخم کافی است و در هر صورت تیمم لازم نیست .

326 - اگر زخم یا دمل یا شکستگی در جلوی سر یا روی پاها است ( چنانچه نتواند آن را مسح كند بايد پارچه پاكي روي آن بگذارد و روي پارچه را با رطوبت آب وضو مسح كند، و بنابر احتياط واجب تيمم هم بنمايد و اگرگذاشتن پارچه ممكن نباشد، بايد وضوي بدون مسح بگيرد و بنابر احتياط واجب تيمم هم بكند.) و روی آن بازاست چنانچه نتواند آن را مسح کند باید پارچه پاکی روی آن بگذارد و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده مسح کند و بنابر احتیاط مستحب تیمم هم بنماید و اگر گذاشتن پارچه ممکن نباشد، باید بجای وضو تیمم کند و بهتر است یک وضو بدون مسح هم بگیرد.

327 - اگر روی دمل یا زخم یا شکستگی بسته باشد، چنانچه بازکردن آن ( ضرر و مشقت زيادي ندارد و آب هم براي آن مضر نيست ، بايد آن را بازكند و وضو بگيرد. در غير اين صورت اطراف زخم يا شكستگي را بشويد، و احتياطمستحب آن است كه روي جبيره را نيز مسح كند، و اگر جبيره نجس است يا نمي شودروي آن دست تر بكشد، پارچه پاكي را بر آن ببندد و دست تر روي آن بكشد.) ممکن است و زحمت و مشقت هم ندارد و آب هم برای آن ضرر ندارد، باید روی آن راباز کند و وضو بگیرد، چه زخم و مانند آن در صورت و دستها باشد، یا جلوی سر و روی پاها.

328 - ( حكم اين مسأله در مسأله 327 بيان شده است .) اگر زخم یا دمل یا شکستگی در صورت یا دستها باشد و بشود روی آن را باز کرد، چنانچه ریختن آب روی آن ضرر دارد و کشیدن دست تر ضرر ندارد، واجب است دست تر روی آن بکشد.

329 - ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي به صورت فوق نيامده ، ولي ممكن است از حاشيه مسأله 327 فهميده شود.) اگر نمی شود روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته پاک است و رسانیدن آب به زخم ممکن است و ضرر و زحمت و مشقت هم ندارد،باید آب را به روی زخم برساند، و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته نجس است ،چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم ممکن باشد بدون زحمت و مشقت ،باید آن را آب بکشد و موقع وضو آب را به زخم برساند، و در صورتی که آب برای زخم ضرر دارد، یا آن که رساندن آب به روی زخم ممکن نیست یا زخم نجس است و نمی شود آن را آب کشید، باید اطراف زخم را بشوید و اگر جبیره پاک است روی آن را مسح کند، و اگر جبیره نجس است یا نمی شود روی آن را دست تر کشید،مثلا دوایی است که به دست می چسبد، پارچه پاکی را به طوری که جزء جبیره حساب شود، روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد و اگر این هم ممکن نیست احتیاطواجب آن است که وضو بگیرد و تیمم هم بنماید.

330 - اگر جبیره تمام صورت یا تمام یکی از دستها ( را گرفته باشد بايد بنابر احتياط، هم وضوي جبيره اي بگيرد و هم تيمم كند.) فرا گرفته باشدباز احکام جبیره جاری و وضوی جبیره ای کافی است ، ولی اگر معظم اعضای وضو راگرفته باشد، بنابر احتیاط، باید جمع نماید بین عمل جبیره و تیمم ، اگر چه کفایت تیمم دراین صورت بعید نیست .

331 - اگر جبیره تمام اعضای وضو را گرفته باشد، ( بنابر احتياط واجب بايد وضوي جبيره اي بگيرد و تيمم هم بنمايد.) باید تیمم بنماید.

332 - کسی که در کف دست و انگشتها جبیره دارد و در موقع وضو دست تر روی آن کشیده است می تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند ( و اگر كافي نباشد، از جاهاي ديگر وضو رطوبت مي گيرد.) یا از جاهای دیگر وضو رطوبت بگیرد.

333 - اگر جبیره تمام پهنای روی پا را گرفته ولی مقداری از طرف انگشتان ومقداری از طرف بالای پا باز است ، باید جاهایی که باز است روی پا را و جایی که جبیره است روی جبیره را مسح کند.

334 - اگر در صورت یا دستها چند جبیره باشد، باید بین آنها را بشوید. و اگرجبیره ها در سر یا روی پاها باشد، باید بین آنها را مسح کند. و در جاهایی که جبیره است باید بدستور جبیره عمل نماید.

335 - اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست ، باید به دستور جبیره عمل کند،( و بنابر احتياط مستحب تيمم هم بنمايد و اگر برداشتن جبيره اضافي ممكن است بايد آن را بردارد.) و بنابر احتیاط واجب تیمم هم بنماید واگر برداشتن جبیره ممکن است باید جبیره را بردارد، پس اگر زخم درصورت و دست است اطراف آن را بشوید و اگر در سر یا روی پاها است اطراف آن را مسح کند و برای جای زخم به دستور جبیره عمل نماید.

336 - اگر در جای وضو زخم و جراحت و شکستگی نیست ، ولی به جهت دیگری آب برای همه دست و صورت ضرر دارد، باید تیمم کند ( ولي اگر فقط براي مقداري از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشويد كافي است و احتياط آن است كه تيمم هم بكند.) و احتیاط مستحب آن است که وضوی جبیره ای هم بگیرد، ولی اگر برای مقداری از دست و صورت ضرر دارد چنانچه اطراف آن را بشوید کافی بودن بعید نیست ، ولی احتیاط به تیمم ترک نشود.

337 - اگر جایی از اعضای وضو را رگ زده است و نمی تواند آن را آب بکشد یاآب برای آن ضرر دارد، اگر روی آن بسته است ، باید به دستور جبیره عمل کند. و اگر معمولا باز است شستن اطراف آن کافی است . ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

338 - اگر در جای وضو یا غسل چیزی چسبیده است که برداشتن آن ممکن نیست ، یا به قدری مشقت دارد که نمی شود تحمل کرد، باید به دستور جبیره عمل کند. ( يعني اطراف آن را بشويد و روي آن را دست بكشد.)

339 - غسل جبیره ای مثل وضوی جبیره ای است ، ( ولي تا ممكن است بايد غسل را ترتيبي به جا آورد بنابر احتياط واجب .) ولی بنابر احتیاط واجب بایدآن را ترتیبی به جا آوردند نه ارتماسی .

340 - کسی که وظیفه او تیمم است ، اگر در بعضی از جاهای تییم او زخم یا دمل یاشکستگی باشد، باید به دستور وضوی جبیره ای ، تیمم جبیره ای نماید.

341 - کسی که باید با وضو یا غسل جبیره ای نماز بخواند چنانچه بداند که تا آخروقت عذر او برطرف نمی شود، می تواند در اول وقت نماز بخواند. ولی اگر امیددارد که تا آخر وقت عذر او برطرف شود، احتیاط واجب آن است که صبر کند واگر عذر او برطرف نشد در آخر وقت نماز را با وضو یا غسل جبیره ای بجا آورد.

342 - ( اگر به خاطر درد چشم شستن صورت ضرر دارد، بايد تيمم كند و اگر مي توانداطراف چشم و بقيه صورت را بشويد كافي است .) اگر انسان برای مرضی که در چشم اوست موی چشم خود را بچسباند، باید وضو و غسل را جبیره ای انجام دهد، و احتیاط آن است که تیمم هم بنماید.

343 - کسی که نمی داند وظیفه اش تیمم است یا وضوی جبیره ای بنابر احتیاط واجب باید هر دو را بجا آورد. ( اين مسأله در رساله آيةالله مكارم شيرازي ذكر نشده است .)

344 - نمازهایی را که انسان با وضوی جبیره ای خوانده ، صحیح است ( مگر اين كه قبل از پايان وقت نماز، عذر برطرف شود، در اين جا بنابراحتياط واجب ، نماز را اعاده كنند.) و بعداز آن که عذرش برطرف شد، برای نمازهای بعد هم نباید وضو بگیرد، ولی اگربرای آنکه نمی دانسته تکلیفش جبیره است یا تیمم هر دو را انجام داده باشد، باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.