15 ربیع الاول
وفات أعمش کوفى (148 ق)
ابو محمد، سلیمان بن مهران، معروف به " أعمش کوفی" در سال 60 و به روایتی در عاشورای سال 61 قمری، روز شهادت حضرت اباعبدالله الحسین)ع(، دیده به جهان گشود.
پدرش مهران، از اهالی دماوند بود و به کوفه مهاجرت کرد و به روایتی جهت حضور در واقعه کربلا، به کوفه رفت ولی دانسته نشد که برای یاری امام حسین )ع( رفته بود و یا به اجبار حکومت، برای تقویت سپاه عمر بن سعد.
به هر روی، در آن هنگام همسرش حامله بود و پس از رسیدن به کوفه، وضع حمل کرد و اعمش را به دنیا آورد.
اعمش از جمله آنانی بود که شش ماهه به دنیا آمد.
وی، در کوفه، رشد یافت و از کودکی به یادگیری معارف دینی علاقمند بود.
اعمش، پس از سالها تلاش و جدیت، به مراتب علمی و معنوی بالایی دست یافت و در ردیف دانشمندان درجه اوّل عالم اسلام قرار گرفت.
وی، از عالمان و بزرگانی چون داوود بن سوید، ابووائل، ابراهیم تمیمی، سعید بن جبیر، مجاهد و ابراهیم نخعی، بهره یافت و بسیاری از بزرگان تابعین را دیدار کرد و از آنان کسب فیض نمود.
عالمان و محدثان فراوانی از او نقل حدیث کرده که نامهای سفیان ثوری، شعبة بن حجاج و حفص بن غیاث نیز در میان آنان دیده میشوند.
وی، بسیار شوخ طبع بود و در این زمینه، داستانهای فراوانی از او نقل شده است.
سلیمان بن مهران، به خاطر کم سو بودن دیدگانش و نابینا شدن در اواخر عمرش، به »اعمش« معروف شد.
اعمش کوفی، از نظر اعتقادی، شیعه بود و با دانشمندان غیر شیعی معاصر خود، مانند ابوحنیفه )یکی از پیشوایان مذهبی اهل سنت( مناظره و مباحثههایی به عمل آورد و در ایمان خویش راسخ و استوار ماند.
با این حال، بسیاری از دانشمندان و راویان اهل سنّت از وی تجلیل کرده و او را ستودند.
(1)
وفات اعمش کوفی در 15 ربیع الاوّل سال 148 و به روایتی 147 و به روایت دیگر، 149 قمری بوده است.
(2)
1- وقایع الأیام، ص 217؛ توضیح المقاصد، ص 8
2- وفیات الأعیان، ج 1، ص 380؛ وقایع الأیام، ص 217