14 اسفند
درگذشت محمد مصدق (1345ش)
دکتر محمد مصدق، در سال 1261ش در روستای احمدآباد در اطراف تهران به دنیا آمد.
در سال 1299ش به سمتهای وزیر دارایی، وزیر خارجه و سپس نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای ملی برگزیده شد، اما پس از آن، برای مدتی، از سیاست کناره گرفت.
در سال 1322ش بار دیگر به صحنه آمد و در دورههای 14 و 16 مجلس، حضور داشت و همراه با تعدادی از نمایندگان برای ملی کردن صنعت نفت تلاش میکرد.
در 29 اسفند 1329ش، مجلس با حمایت آیتاللَّه کاشانی توانست قانون ملی شدن نفت را تصویب کند.
در همین راستا، با ابراز تمایل نمایندگان، مصدق در اردیبهشت 1330 برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت نفت انگلیس، نخست وزیر ایران شد.
وی یک سال بعد به دلیل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذیرش آن توسط محمدرضا پهلوی، بدون مشورت با کسی از مقام خود استعفا داد.
شاه نیز بلافاصله احمد قوام را به این سمت برگزید.
این واقعه باعث تحریک نیروهای مردمی به رهبری آیتاللَّه سید ابوالقاسم کاشانی گردید و در نهایت با اولتیماتوم آیتاللَّه کاشانی به احمد قوام برای کنار رفتن از قدرت، قیام مردمی 30 تیر 1331ش شکل گرفت.
مصدق پس از 30 تیر 1331 و روی کار آمدن مجدد، تصور میکرد که این موج مردمی به حمایت از شخص وی به راه افتاده است بنابراین کوشید نیروهای مذهبی و آیتاللَّه کاشانی را محدود و آنها را از دخالت در امور سیاسی برحذر دارد.
در مقابل با اعتماد بیش از حد به امریکا، کوشید در مناسبات بینالمللی بیش از لندن به واشنگتن تکیه کند.
همزمان، شبکههای جاسوسی و تبلیغاتی آمریکا و استعمارپیر با همکاری عوامل نفوذی خود طرح کودتا علیه مصدق را عملیاتی کردند.
اقدامی که با هوشمندی آیتالله کاشانی شناسائی شد.
اما مصدق به هشدار آن عالم مجاهد توجهی نکرد و دست برخی از عوامل کودتا برای اقدام علیه خود را بازگذاشت.
تا آنکه در جریان کودتای 28 مرداد 1332ش، دولت وی به آسانی سقوط کرد و او با عدهای از یارانش دستگیر و زندانی شدند و او پس از محاکمه و به جرم اقدام علیه سلطنت، به سه سال زندان محکوم شد.
مصدق پس از طی دوران محکومیت به روستای احمدآباد تبعید شد و سرانجام در 14 اسفند 1345 و در 84 سالگی در گذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد.