13 صفر المظفر
درگذشت کریم خان زند موسس و فرمانروای سلسله زندیه(1193 ق)
دروه زندیه و به ویژه عصر حکومت کریمخان، هنوز آخرین جلوههای میراث فرهنگی و تمدنی و شیوههای حکومتداری عصر صفویه پابرجا بود.
کریم خان، مؤسس خاندان پادشاهی زند، در 1119 ق در حوالی ملایر به دنیا آمد.
نادرشاه افشار برای تضعیف خاندان زند و قبایل آنها، ایشان را به دره گَز کوچ داد و برخی از آنها از جمله کریم خان را به خدمت سپاه خود درآورد.
کریم خان رشادت فراوانی در جنگها از خود نشان میداد.
پس از قتل نادر، وی تلاش بسیاری کرد تا اوضاع کشور را سامان دهد و منازعات سران طوایف را با رشادت و تدبیر مهار کند.
با این حال بسیاری از مردم با مشاهده سرانجام نادر، امید نداشتند کسی غیر از «صفویه» بتواند ایران را سرو سامان بخشد.
در نهایت کریمخان با مسلط شدن بر اوضاع در 1163 ق به تخت قدرت تکیه زد و خود را وکیل الرعایا نامید.
سپس در جستجوی یکی از بازماندگان صفویه برآمد تا وی را شاه ایران بنامد.
اما در حملات افغانها و سپس جنگهای نادر یا دیگر جنگها، اثری از صفویه باقی نمانده بود یا کسی از بیم جان خویش جرات نمیکرد، خود را صفوی معرفی کند.
سرانجام کریمخان فردی به نام «سید ابوتراب بن سید مرتضی صدرالممالک [احتمالا] بن شاه سلطان حسین صفوی» را با لقب «شاه اسماعیل سوم»، پادشاه واقعی ایران نامید.
سید ابوتراب، را مردی پارسا معرفی کردهاند که به تاج و تخت اعتنائی نداشت و در آباده با چاقوسازی گذران زندگی میکرد.
با این حال کریم خان، به او بسیار احترام میکرد.
خود را وکیلالرعایا میخواند و با او به نام «شاه سلطان اسماعیل صفوی» مکاتبه میکرد و برای وی تحفههایی ارسال میکرد که صرف ساخت مسجد، حسینیه، بازار و.
.
.
در آباده شد.
این اماکن تا چند دهه پیش به نام مجموعه کریمخانی پابرجا بود.
کریمخان، به امنیت مردم، علم و دانش و ارج نهادن به اهل علم، اهمیت میداد و بناهای باشکوهی در شیراز و دیگر شهرهای کشور ساخت و به احیای مدارس، بازارها، کاروانسراها، قنوات و.
.
.
همت میگماشت.
کریم خان در 13 صفر 1193 قمری در 74 سالگی دارفانی را وداع گفت و در شیراز به خاک سپرده شد.
سید ابوتراب نیز چندی پیش از کریمخان، به دیار باقی شتافت و در گورستان آباده، مجاور اماکنی که به نام او بنا شده بود، دفن شد.
این اماکن سالها مورد احترام مردم و محل اقامه سوگواری برای شهدای کربلا و کانون نشر معارف اسلامی بودند.
اما در دوره پهلوی، که رژیم طاغوت با تمام مظاهر فرهنگ و تاریخ دوره اسلامی سرجنگ داشت مزار او را ویران کردند.