2 مهر
هجرت امام خمینى(ره) از نجف به پاریس
هجرت امام خمینی از نجف اشرف به پاریس
دوم مهرماه، مصادف است با سالروز محاصره بیت حضرت امام خمینی(ره) در نجف اشرف توسط نیروهای امنیتی رژیمبعث عراق و هجرت ایشان به پاریس که در سال 1357، و در مقطع اوجگیری حرکت انقلابی مردم مسلمان ایرانبوقوع پیوست.
بدون شک این اقدام حکام غاصب عراق در آن مقطع حساس، بیانگر مواضع ضد اسلامی این رژیم وهماهنگی و همسویی بغداد با رژیم آمریکایی شاه خائن بود.
به دنبال سرکوبی قیام خونین 15 خرداد 42 و در ادامه آن، اعتراض انقلابی حضرت امام1 به لایحه استعماریکاپیتولاسیون )مصونیت مستشاران نظامی آمریکا در ایران( در آبان سال 43، رژیم شاه به امر اربابان آمریکایی رهبرانقلاب را به ترکیه و سپس به عراق تبعید نمود.
با تبعید امام(ره) به عراق، مرکز ثقل انقلاب اسلامی و مبارزین مسلمان در این کشور متمرکز شد.
به همین جهت، رژیمبعث عراق که به خاطر مسائل اختلافی در خصوص مرزهای خاکی و آبی غرب و جنوب، خصوصاً در ناحیه اروندرود(شطالعرب) درگیر تقابل ظاهریِ سیاسی - نظامی با دولت ایران بود، فکر میکرد که میتواند از حضور حضرت امامبرای تحکیم خود و مقابله با رژیم شاه خائن استفاده و بهرهبرداری نماید؛ ولی علی رغم تلاشهای حکام بعث عراق،ا
مام امت همراه با ادامه مبارزات کوبنده علیه رژیم شاه، از هرگونه هماهنگی و همراهی با رژیم کافر عراق بشدتاجتناب میکردند و همین مسأله باعث خشم و غضب بعثیون بود، ولی رژیم بعث به دلایل سیاسی و همچنین نفوذمعنوی و انقلابی امام در میان مردم ایران و عراق و مسلمین منطقه، از اقدامات متقابل خودداری میکرد؛ ولی گاهی ازاوقات با دستگیری و بازداشت بعضی از روحانیون و طلاب مبارز ایرانی در عراق و ایجاد مزاحمت برای اطرافیان امامدرمواقع مختلف، سعی میکرد تا خشم خود را نشان دهد.
در سال 1975 سرانجام دو رژیم ایران و عراق به اختلافات ظاهری خود پایان دادند و قرارداد الجزایر که به امضایشاه خائن و صدام حسین رسید، محصول این تفاهم سیاسی بود.
انعقاد قرارداد سال 1975 افشاگر ماهیت وابستهحکام بغداد بود؛ زیرا رهبران بعث عراق در طول سالهای حاکمیت خود با اتخاذ مواضع به ظاهر تند و رادیکال، خودرا مهمترین و قاطعترین رژیم عربی در خصوص مبارزات ضدامپریالیستی و ضد صهیونیستی میدانستند و اینتبلیغات بر روی بسیاری از مبارزین منطقه تأثیر گذاشته بود؛ ولی قرارداد الجزایر و تفاهم و همزیستی رژیم به ظاهرمترقی عراق! با رژیم آمریکایی شاه که مخالف آزا
دی فلسطین و مدافع رژیم غاصب اسرائیل و متحد دیگر دول مرتجععربی بود، بخوبی ثابت کرد که رژیم بعث عراق ماهیتاً وابسته است و شعارهای به ظاهر انقلابی این رژیم، تاکتیکیمیباشد.
با تفاهم سیاسی ایران و عراق، سختگیری حکام بعث علیه مبارزین مسلمان ایرانی و پیروان امام آغاز شد.
تعطیلفرستندههای رادیویی مانند صدای روحانیت مبارز و ایجاد محدودیت برای روحانیون مبارز مقیم نجف، از مهمتریناقدامات رژیم عراق در این رابطه بود.
نکته جالب توجه در خصوص تفاهم سیاسی رژیم بغداد با رژیم شاه، این بود کهسران بعث فکر میکردند که حضور امام خمینی(ره) در عراق موجب رشد نهضت اسلامی در این سرزمین شده است وآنان برپایی انقلاب اسلامی را برای بقای حزب بعث بسیار خطرناک میدانستند.
به عنوان مثال تظاهرات عظیم مردممسلمان عراق در اربعین حسینی سال 1354 و سرکوب خونین این حرکت توسط نیروهای امینتی عراق، نمونه بارزاین تحولات بود.
به هر حال، با رشد نهضت اسلامی ایران در سال 1356 و 1357 و فعالیتهای شدید رهبر انقلاب در این مقطع،مذاکرات سیاسی میان دولتهای ایران و عراق برای متوقف کردن حرکت امام خمینی1 آغاز شد.
در یکی از اسنادی کهاز ساواک
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دست آمده، متن مذاکرات هیأت اعزامی دولت ایران با رهبران عراق دراین خصوص بخوبی بیان شده است.
محتوای این سند بیانگر هماهنگی کامل نظرات رهبران رژیم شاه و حزب بعث عراق برای مقابله با نهضت امامخمینی(ره) میباشد.
متن مذاکرات چنین است:
در اجرای اوامر صادره، هیأتی از طرف ساواک بعدازظهر روز دوشنبه 2537) 10/7/57 شاهنشاهی( به بغدادعزیمت و گزارش رسیده از رئیس هیأت اعزامی حاکی است:
مذاکراتی به مدت سه ساعت و نیم با سعدون شاکر بهعمل آمد که موارد زیر قابل توجه بود:
1 - مراتب تشکر رئیس سازمان اطلاعات و امنیت ایران به سعدون شاکر به مناسبت همکاریهای معموله ابلاغ شد.
2 - سعدون شاکر اقدامات اخیر در مورد (امام) خمینی را صحیح و براساس توافق الجزایر، و تقویت مراتب همکاری وحسن همجواری میداند.
3 - از مندرجات جراید ایران علیه عراق در این مورد گلهمند بود، با ارایه نمونه مطالب، و عکس )امام( خمینی، دربارهوضع مطبوعات در ایران توضیح داده شد.
4 - با (امام) خمینی ملاقاتهایی کرده و او را فردی سرسخت و مصمم در تعقیب نقشههای خود میداند و عقیده داردکه او به هیچ وجه از تعقیب هدفهای خو
د منصرف نمیشود.
5 - (امام) خمینی در مقابل تذکرات او که تکلیف کرده بود، فعالیت سیاسی را ترک کند، گفته:
من، هم اهل سیاستهستم و هم مذهبی و هیچوقت از نظرات سیاسی خود عدول و نزول نخواهم کرد.
6 - محدودیت نسبی از او و نگهداری وی برای مدت بیشتر را قرار شد در شورای فرماندهی انقلاب مطرح کند؛ اماعقیده داشت که آزاد گذاشتن (امام) خمینی سبب تجرّی او و انجام فعالیتهای شدیدتر علیه ایران و عراق خواهد شد.
7 - وجود (امام) خمینی را در عراق برای ایران و عراق مضر میداند.
ولی عقیده دارد که اگر به جای دیگر برود،احتمالاً مشکلات بیشتری فراهم خواهد کرد.
8 - (امام) خمینی ویزای خروج از عراق را گرفته - ولی تاریخ خروج او دقیقاً مشخص نیست - و هر آن ممکن است ازعراق خارج شود.
9 - اظهار نمود، اگر (امام) خمینی قصد خروج داشته باشد دولت عراق قادر به جلوگیری از تصمیم او نیست.
از این سند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی از مرکز ساواک به دست آمد، این نکته بخوبی برداشت میشود که رهبرانحزب بعث عراق همانند رژیم شاه، از وجود امام و نهضت اسلامی او بشدت در هراس بودند و ادامه اقامت رهبرانقلاب در عراق را برای بقای رژیم خود مضر و
خطرناک میدانستند.
در واقع میتوان گفت:
توطئه خروج اجباریحضرت امام از نجف اشرف، بیانگر هراس شدید دو رژیم وابسته ایران و عراق از اوجگیری نهضت اسلامی بود.
به هر حال، رهبر انقلاب در 16 مهر تصمیم گرفتند که به کویت بروند، ولی رژیم وابسته و ارتجاعی این کشور نیز ازورود ایشان به کویت بشدت جلوگیری کرد.
سرانجام قضای الهی بر مهاجرت امام به فرانسه مقدر شد و روند زمان ثابت کرد که حضور امام در پاریس، زمینه رابرای تشدید فعالیتهای انقلابی ایشان و اوجگیری انقلاب اسلامی ایران مساعد نمود.
حضرت امام(ره) به هنگام ترک عراق به سوی فرانسه، طی بیانیهای خطاب به ملت مسلمان و قهرمان ایران فرمودند:
اکنون که من به ناچار باید ترک جوار مولا امیرالمؤمنین7 را نمایم و در کشورهای اسلامی، دست خود را برای خدمتبه شما ملت محروم که مورد هجوم همه اجانب و وابستگان به آنان هستید، باز نمیبینم، و از ورود به کویت با داشتناجازه، ممانعت نمودند، به سوی فرانسه پرواز میکنم.
پیش من مکان معین مطرح نیست، عمل به تکلیف الهی مطرحاست.
مصالح عالیه اسلام و مسلمین مطرح است.
سربلند باد ملتی که با فداکاری خود قدم در راه پیروزی حقبرداش
ت و سدهای مانع از آن را، یکی پس از دیگری شکست.
پیروز باد رادمردانی که با خون خود عزت برباد رفته رابازگرفت و عظمت پایمال شده به دست سلاطین ستمگر را بازیافت.
از این راه دور، چشمم به شما روشن و قلبمبرای امت اسلامی میتپد.
امام پس از توقفی کوتاه در مرز، برای رفتن به فرانسه عازم بغداد شدند و سپس به پاریس رفتند.
حرکتی که در همین دوجمله خلاصه شد، خلاصه حرکتی بود که پیامد آن انقلابی شد به وسعت و عظمت انقلاب اسلامی و به دنبال آنسقوط رژیم ستمشاهی و خارج شدن آمریکا از ایران و قطع دست بیگانگان و تسخیر لانه جاسوسی شیطان بزرگ درتهران و عبور موج اسلامخواهی از مرزهای ایران و جوش و خروشی که اکنون در ملتها مشاهده میشود و لرزشی که برکاخهای مستکبران افتاده و امیدی که در دل مستضعفان برای برقراری حکومت عدل الهی در سراسر جهان به وجودآمده است.
اکنون پس از گذشت چند سال از آن هجرت تاریخساز، نکته این نیست که آن هجرت چگونه رخ داد و امامبا چه وسیلهای از نجف تا مرز کویت رفتند و از آنجا تا بغداد و سپس تا پاریس را چگونه رفتند و خاطرات این سفرچیست و مسائلی از این قبیل.
؟ بلکه نکته این است که چه شد که این هجرت این چ
نین توانست مسیر تاریخ را عوض کند و همه معادلات سیاسی را برهم بزند و ملتی را از زیر یوغ 2500 ساله ستمشاهی بیرون بکشد و ملتهایی را به حرکت درآورد و حرکتی در تاریخایجاد کند؟به این نکته از این نظر باید در این مقطع از تاریخ انقلاب توجه کرد که نیروهای انقلابی اکنون سخت و بسیار سخت بهدانستن فلسفه موفقیت این هجرت نیازمندند.
با دانستن فلسفه موفقیت همین هجرت است که هر انسانی میتواندچون آتشی خرمن دشمنان خدا را بسوزاند و چون نوری محفل دوستان خدا را روشنایی ببخشد.
امام هم مانند همه مایک انسان است، ولی انسانی که قبل از این هجرت، اقدام به هجرتی بالاتر کرده بود.
هجرت از نفس و خواهشهاینفسانی بسوی خواستههای خدا و فلسفه موفقیت هجرت امام(ره) نیز فقط همین یک جمله است.